Një shkollë përparimtare për fëmijë me autizëm do të hapë dyer në Sofje. “Me rëndësi është për t’u qasur plotësisht punës me fëmijët me autizëm”, thotë Hristina Baballova, kryetare e shoqatës “Barazia e arsimit – Autizëm”.
Numri i fëmijëve të diagnostikuar me autizëm rritet vazhdimisht. Në Bullgari nuk ka një statistikë të saktë, por sipas Organizatës Botërore Shëndetësore 1 në 160 fëmijë ka çrregullim nga spektri i autizmit*. Këta fëmijë kanë nevojë prej pedagogëve motivues dhe një mjedisi të përshtatshëm, të cilët t’i ndihmojnë të evitojnë deficitet dhe të zhvillojnë potencialin e vet.
“Alternativat para nxënësve me autizëm janë këto: fëmija të regjistrohet në një klasë të përzier, ku më shpesh rekomandohet që prindi të jetë shoqërues dhe asistent, me qenë se kujdestari i klasës dhe specialistët nuk ka sesi të marrin përsipër krejtësisht këtë fëmijë. Forma tjetër është ajo individuale. Atëherë fëmija nuk ka kontakt me bashkënxënësit e vet. Nuk realizohet integrimi, që është mjaft i rëndësishëm për fëmijët tanë” – tregon Hristina Baballova, nënë e një fëmije me autizëm dhe kryetare e shoqatës “Barazia e arsimit-Autizëm”.
Prindërit, mësuesit dhe vetë nxënësit ndeshen me probleme të karakterit të ndryshëm, ku më e madhe del mungesa e përgatitjes për punë me fëmijët me autizëm tek një pjesë e madhe nga personeli pedagogjik. Hristina Baballova sqaron:
“Në një klasë me 20 fëmijë, në qoftë se ka një fëmijë me autizëm, thjesht mësuesi nuk ka sesi të zhvillojë orën e vet të mësimit, dhe në qoftë se fëmija ka problem ose ka siklet, shoqëruesi e nxjerr jashtë, që të mos e pengojë klasën. Orët me specialistë janë shumë pak – një logoped për gjysmë orë në javë për fëmijë me autizëm joverbal – me fjalë të tjera fëmijë, i cili nuk flet”.
Me fëmijët me nevoja të posaçme punojnë specialistë plotësues, numri i të cilëve mund të arrijë 6-7 veta, gjë e cila po kështu e ngarkon fëmijën. Po të bëjmë një krahasim, një fëmije tipik në shkollën fillore zakonisht i jep mësim një mësues. “Numri i specialistëve, të cilët punojnë me fëmijën tim, është të paktën 25 veta – nënvizon Hristina Baballova – ku veprimtaritë e tyre nuk janë të përshtatura njëra me tjetrën, me fjalë të tjera logopedi të jetë në dijeni sesi të punojë me fëmijën tim në shkollë për shembull.”
Është me rëndësi që të merrni një qasje të plotë në punën me fëmijët me autizëm. Kjo krijon nevojën për krijimin e një shkolle të re, në të cilën që të gjitha veprimtaritë e specializuara do të zhvillohen në një vend të vetëm. Përveç lidhjes midis specialistëve, mund të zgjidhet edhe një problem tjetër serioz – udhëtimi midis tyre, sepse në momentin e tanishëm në qoftë se fëmija ka vizita tek disa specialistë në rajone të ndryshme, ai kalon një kohë jo të pakët në trafik, në vend që të pushojë, të merret me sport ose të komunikojë me vërsnikët. Prandaj shumë shpresa investohen në mundësinë e krijimit të një shkolle të re, ku të ketë një grup të specializuar për fëmijë me autizëm:
“Projekti është i përbashkët me Shkollën Fillore Progresive – tregon kryetarja e shoqatës “Barazia e arsimit Autizëm”. “Ata zgjatën dorë drejt problematikës tonë dhe për më tepër drejt ngritjes së çështjes për arsimin e fëmijëve me autizëm. Tani do të stërviten specialistë, të cilët kanë gatishmëri të punojnë me metodika të reja.”
Parashikohen klasa për fëmijë të zakonshëm dhe për grupe fëmijësh me probleme specifike nga spektri i autizmit. Do të zhvillohet një metodikë inovative, e cila me kalimin e kohës do të përpunohet për nevojat e fëmijëve bullgarë. Përveç në drejtimin e arsimit, programi punon dhe mbi mënyrat e sjelljes. Që të realizohet kujdesi kompleks dhe puna e plotë me fëmijët, planifikohen ushtrime në mëngjes nga formati shkollor, kurse pasdite – një klasë ndihmëse për përgatitjen e fëmijëve, veprimtari sportive, artistike dhe terapi muzikore.
“Shkolla do të nisë për vitin e ri shkollor – shton Hristina Baballova. Tek ne viti shkollor fillon më 1 shtator dhe është 10 muaj – deri më 30 qershor. Do të fillojnë me një format të vogël – 3 klasa me fëmijë të zakonshëm, një klasë parashkollore, klasa e parë dhe klasa e dytë dhe në mënyrë proporcionale të këtyre klasave do të ketë 9 fëmijë me nevoja të posaçme ose nga spektri i autizmit. Shpresojmë që më shumë njerëz ta njohin këtë problematikë dhe të fillojë ndërtimi i një bashkësie të shoqatave si ne. Ne duam t’i ndihmojmë institucionet për përgatitjen e kuadrove, të cilat të jenë të profilizuara vetëm për punë me fëmijët me autizëm.”
*https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/autism-spectrum-disorders
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Foto: arkiv personal
Me afrimin e dimrit, shumë njerëz në Evropë po pyesin se si do të ndikojë sezoni në portofolin e tyre dhe nëse do të detyrohen të zgjedhin, për shembull, midis një shtëpie të ngrohtë apo një frigoriferi të plotë. “ Familjet bullgare, si dhe familjet..
Jeta e miliona njerëzve anembanë botës, që jetojnë në kushte lufte, urie, sëmundjesh dhe dëshpërimi të pamasë, është në rrezik çdo ditë. Emigrantëve nga vende të tilla ne shpesh u afrohemi me armiqësi dhe jo me mirëkuptim. Ajo që ata kanë përjetuar..
Më shumë se 1000 njerëz janë përfshirë në fazën pilot të projektit “Gjenomi i Bullgarisë”, i cili synon të mbledhë dhe analizojë një mostër përfaqësuese të gjenomave të bullgarëve bashkëkohorë. Me iniciativën, vendi ynë do të kontribuojë në një projekt..
Më 21 dhjetor, fshati Zmejovo në rajonin e qytetit Stara Zagora shënon festën tradicionale të pelinit. Sipas një tradite të vjetër bullgare, miqtë do të..
Bërja e prodhimeve të thurura është një zanat tradicional që meriton një ringjallje dhe një jetë të re, beson Aleksandrina Pandurska, e njohur për..
Secila prej tyre sjell ngrohtësi dhe ngjall emocione, sepse është bërë me dorë dhe është e papërsëritshme dhe unike. Dhe shkëlqimet e saj të argjendta..