E Enjtja e Madhe është një nga dy ditët e Javës së Madhe që lyejmë vezët për Pashkët. Tradita dikton që këtë detyrë të rëndësishme ta marrë përsipër gruaja më e moshuar në familje dhe veza e parë të lyhet gjithmonë me ngjyrë të kuqe. Sipas Kishës Ortodokse, ngjyra e kuqe është simbol i gjakut të Krishtit dhe vuajtjeve, të cilat ai përjetoi në Kryqin e Shenjtë. Nga pikëpamja folklorike veza zgjidhet si personazhi kryesor rreth të cilit formohet festa, pasi lidhet me diellin, jetën dhe pjellorinë. Thyerja e guaskës së tij perceptohet si një çlirim nga prangat e të vdekshmit.

• Veza në folklorin bullgar: simbolikë dhe rite

Ka dhe një traditë interesante që lidhet me fëmijët dhe të rinjtë në shtëpi. Për t'i mbrojtur nga syri i keq dhe fatkeqësia, faqet e tyre fërkohen me vezën e parë të kuqe ende të ngrohtë. Më pas mbahet përpara ikonës së shtëpisë derisa të zëvendësohet me një të re vitin e ardhshëm.

• Pse veza e parë e Pashkëve është e kuqe?

Në dekorimin e vezëve të Pashkëve, bullgarja vendos gjithë aftësinë, sensin estetik dhe traditën e saj. Koleksioni më i madh i vezëve të pikturuara ruhet në Muzeun Historik të Velingradit. Piktorja unike nga qyteti Maria Mallçeva ka kërkuar dhe ka shpëtuar nga harresa modele të më shumë se shtatë dekadave më parë.

• Maria Mallçeva dhe pasuria e vezëve të pikturuara të Velingradit

Çdo vit që kalon, shpiken teknika të reja për të dekoruar vezët e Pashkëve. Kështu, metodave tradicionale të ngjyrosjes me bojëra nga materiale natyrore ose në bazë kimike, dekorimit të tyre me stilolaps dylli etj., u shtohen disa teknika jo tradicionale, për të cilat mund të lexoni në botimin e vijueshëm nga koleksioni i Radio Bullgaria:

• Vezët jo tradicionale të Pashkës të krijuara nga mjeshtret bullgare

Shpresojmë t'ju kemi frymëzuar të krijoni vezë të bukura të lyera për të kurorëzuar festën tuaj me besim, gëzim dhe bukuri!

Lexoni edhe:

• E Enjtja e Madhe në shtëpinë e arkitektes Tanja Simeonova

Përpilues: Ioan Kolev

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Svetllana Dimitrova

Foto: BGNES, Muzeu Historik Velingrad