“Ka shumë qendra të ngjashme në botë - shpjegon prof. Hristovski. - Por ndërsa në shumicën e vendeve numri i gjuhëve që studiohen është i kufizuar - midis dy dhe katër, në Universitetin e Lisbonës ne mësojmë gjashtë gjuhë sllave. Ato janë gjuha bullgare, ruse, sllovene, polake, çeke dhe kroate. Gjithashtu vini re se arsimi i lartë në Portugali është 3-vjeçar, sipas procesit të Bolonjës për arsim më të përballueshëm në Bashkimin Evropian. Veç kësaj, këtu nuk ka pasur kurrë më parë tradita në studimet bullgare, siç kemi në Poloni, Çeki, Hungari etj. Dhe, në praktikë, ia kam hapur rrugën rreth 30 vjet më parë, duke përfshirë përzgjedhjen e lektorëve të gjuhëve të ndryshme në atë kohë. Si suksesin tonë e konsiderojmë edhe faktin që gjuhët sllave këtu mund të studiohen si një degë e dytë, si lëndë me zgjedhje të lirë në çdo fakultet, si dhe si një kurs për persona që nuk janë studentë. 

Së bashku me rolin e tij kryesor në Qendrën për Gjuhët dhe Kulturat Sllave, për më shumë se 20 vjet Prof. Georgi Hristovski ka qenë pedagog i morfologjisë dhe fonologjisë së gjuhës portugeze në Universitetin e Lisbonës – një punë që nuk i besohet lehtë një të huaji. E folura dhe Komunikimi dhe Sociologjia e Komunikimit plotësojnë angazhimet profesionale të profesorit. Ai është gjithashtu personi që në vitin 1985 hapi lektoratin e gjuhës bullgare.

Shumica e studentëve që zgjedhin gjuhën bullgare janë portugeze, por kemi pasur edhe nga vende të tjera sllave, edhe nga Italia, Kina...”

Sipas prof. Georgi Hristovski, perspektiva e gjuhës bullgare në Portugali është që të mbetet pjesë përbërëse e sllavistikës. Kjo është arsyeja pse Qendra për Gjuhët dhe Kulturat Sllave, të cilën ai e drejton, thekson punën shkencore të specialistëve të gjuhëve.

“Gjithmonë ua them këtë kolegëve të mi: organizohet një ngjarje, për shembull, nga ana çeke - një prezantim, një konferencë apo diçka tjetër. Të gjithë shkojmë. Nëse organizohet nga ana ruse ose bullgare - ne i mbështesim. Ne jemi të gjithë në këtë së bashku. Vetëm kështu mund tia dalim. Dhe njerëzit kuptohen mirë. Ata flasin me njëri-tjetrin si kolegë që shkëmbejnë informacione, shkëmbejnë të dhëna etj.''

Ana Karina Prokopisi është pedagoge e gjuhës ruse në Qendrën për Gjuhët dhe Kulturat Sllave. Ajo është portugeze, e martuar me një ukrainas. Gjatë vizitës sonë në Universitetin e Lisbonës, ajo ishte fjalëpakë, për shkak të sikletit, por gjithsesi arritëm ta bindnim që të na thoshte disa fjalë për profesorin, morëm vesh edhe për një nga projektet që qendra sllave në Lisbon po punon.

“Jemi shumë të kënaqur me profesorin dhe me mënyrën se si po zhvillohet qendra. Prof. Hristovski nuk është vetëm udhëheqës. Mbi të gjitha, ai është një mik i mirë. Një nga sukseset tona është edhe projekti me të cilin jam duke punuar, me të cilin kemi fituar mbi njëqind aplikime të tjera. Ai është i orientuar drejt mjediseve akademikëve në vendet portugeze-folëse. Në përgjithësi, për ta ne organizojmë konferenca të quajtura "Faqe nga letërsia ruse", një herë në dy vjet zhvillojmë një konkurs përkthimi, ku ftojmë përkthyes nga rusishtja në portugalisht dhe nga portugalishtja në rusisht. Në këtë mënyrë prezantohet kultura dhe letërsia e dy vendeve, që është e dobishme për pedagogët në fushën e studimeve humanitare.

Foto: Krasimir Martinov

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello