Shën Patriku Evtimij Tërnovski

botuar më 11-01-20 1.11.MD

“Bekimi i fundit” – afresk nga narteksi i Kishës “Lindja e Hyjlindhëses Mari” të qytetit Veliko Tërnovo

Foto: arkiv

Më 20 janar Kisha Ortodokse Bullgare shënon nderin e Patrikut të madh bullgar Evtimij Tërnovski. Në historinë e shtetit bullgar dhe të botës ortodokse patriku Evtimij është një personalitet i jashtëzakonshëm.

Ka lindur rreth vitit 1327 në Tërnovo. Mjedisi familjar dhe arsimi i mirë e kanë ndihmuar Evtimij për t’i zhvilluar vetitë e tij shpirtërore. Që shumë i ri ai zgjodhi jetën e murgut dhe shkoi në Manastirin e Kilifarevos. Kryemurgu i manastirit në atë kohë qe i përnderuari Teodosij Tërnovski. Për shkak të vetive të jashtëzakonshme shpirtërore të Evtimijit, Teodosij e bëri ikonom të manastirit dhe ndihmës të tij të parë, kurse gjatë vitit 1363 shkuan së bashku në Kostandinopojë. Pak pas kësaj Teodosij vdiq dhe Evtimij shkoi në një prej manastireve në Malin e Shenjtë. Rreth vitit 1371 Evtimij u kthye në Bullgari dhe themeloi manastirin Trinia e Shenjtë, ku krijoi dhe Shkollën letrare të Tërnovos. Duke qenë një njohës i mirë i gjuhës greke dhe i letërsisë kishtare greke, ai i bëri një revizionim të hollësishëm letërsisë liturgjike bullgare, e cila ishte përkthyer shumë keq dhe krijonte mundësi për zhvillimin e shumë herezive dhe sekteve në Bullgari. Këto libra të përkthyera përsëri nga Patriku Evtimij u bënë shembull për të gjitha shtetet ortodokse, të cilat e përdornin gjuhën sllavo-kishtare. Kur gjatë vitit 1375 Patriku bullgar Joanikij II vdiq, Evtimij u bë pasardhës i tij. Ai zhvilloi një veprimtari jashtëzakonisht të rëndësishme letrare dhe ngriti në një nivel shumë të lartë autoritetin e Kishës Ortodokse dhe të figurave shpirtërore.

“Ai është respektuar jo vetëm nga priftërinjtë bullgarë, por dhe nga aristokracia letrare dhe bejlerët, shënon ati Bojan Sarëev nga tempulli “Fjetja e Hyjlindëses Mëri” në qytetin Kërxhali. – Për fat të keq erdhën ditët e frikshme të robërisë. Sulltani Bajazid I grumbulloi një ushtri të madhe para mureve të kështjellës Carevec. Kryeqyteti Tërnovo ishte rrethuar dhe gjatë rrethimit të tij Patriku Evtimij shfaqi cilësi të jashtëzakonshme si mbrojtës i qytetit. Për fat të keq numri i ushtrive turke ishte jashtëzakonisht i madh dhe qyteti u rrëzua. Kishat ortodokse u shndërruan në xhami, kurse vetë Patriku Evtimij u dënua me vdekje. Kur xhelati e ngrinte derën, për ta prerë kokën e Patrikut, dera ngrinte dhe shpata binte. Atëherë robëruesi e dërgoi në mërgim. Njerëzit e pyesnin? “Kujt na lë, o bari?”, kurse ai u përgjigjej: “Trinisë së Shenjtë tani dhe për gjithmonë.”

Supozohet se Patriku Evtimij ka vdekur rreth vitit 1404. Atëherë u asgjësua dhe Patrikana e Tërnovos, kurse Kisha Ortodokse Bullgare humbi pavarësinë e saj. Patriku Evtimij u kanonizua shenjtor.

“Ne nuk e dimë se ku është varrosur Patriku Evtimij – na tregon ati Sarëev. – Mirëpo në rastin konkret është e rëndësishme pavdekshmëria shpirtërore dhe jo personaliteti. Patriku Evtimij është një personalitet i jashtëzakonshëm. Ai u shndërrua në një flamur të shpirtit kombëtar bullgar, me vetitë e tij të shumta intelektuale dhe shpirtërore. Në kohën e tij Bullgaria arriti apogjeun e shpirtit dhe letërsisë. Ai vendosi për herë të parë rregulla shkrimore. Edhe sot Patriku Evtimij është shembull për të gjithë me devotshmërinë e tij ndaj popullit. Ai është një shembull i ndritshëm për të gjithë klerikët, sepse vetitë e tij janë në të vërtetë të jashtëzakonshme.”

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva

По публикацията работи: Darina Grigorova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Shën Patriku Evtimij Tërnovski

Më shumë nga rubrika

Të huajt në “Çetën Fluturuese” të Georgi Benkovskit

Para 80 vjetësh u zbulua tuma e Kazanllëkut

Mbushen 80 vjet nga bombardimi i fundit i Sofjes

Strukturat e lashta të Harman Kaja dhe Asara në Rodopet Lindore "flasin" me ndihmën e lidar