100 vjet aviacion bullgar

botuar më 11-08-23 12.29.MD

Avioni i parë bullgar “Express” pas fluturimit të suksesshëm më 10 gusht 1915.

Foto: 100.airshow-bg.com

Kush është më i shpejt – bolidi i Formulës 1 apo gjuajtësi bombardues MiG 29? Rezultati i garës midis dy makinave të fuqishme do të bëhet i ditur gjatë festimeve zyrtare të kushtuara përvjetorit të 100-të të aviacionit bullgar. 40 avionë, 10 helikopterë dhe teknikë fluturuese të aviacionit të lehtë të 10 vendeve do të bëjnë një shou madhështore më 3 e 4 shtator në aeroportin e qytetit të Plovdivit. Nga ky aeroport u realizuan fluturimet e para në Bullgari. Gjatë Ekspozitës së parë ndërkombëtare të Plovdivit në qiell u ngritën me balonë tre bullgarë. Kjo u bë gjatë vitit 1892. Kurse para 100 vjetëve me një urdhër të mbretit Ferdinand u krijua aviacioni ushtarak, i cili më tej u bë themeli i zhvillimit të aviacionit civil.

Në Festivalin ndërkombëtar të aviacionit në Bullgari “Qiell për të gjithë” do të marrin pjesë Forcat ushtarake ajrore të Bullgarisë, Italisë, Gjermanisë, Rusisë, Zvicrës, Suedisë, Rumanisë, Greqisë, Serbisë, Turqisë. Me një pilotazh interesant dhe dinamik do të prezantohen tri shkollat prijëse dhe prodhuesit më të mëdhenj të aviacionit në botë – Evropa, Amerika dhe Rusia. Forcat ushtarake ajrore të Turqisë do të marrin pjesë me F-16, kurse Rusia do të prezantojë modelin e ri të avionit MiG – 29M OVT. Shikuesit tek ne për herë të parë do të shohin gjuajtësit Gripen dhe Eurofighter. Asët e aviacionit bullgar do të tregojnë të gjitha llojet e teknikës fluturuese, me të cilat është armatosur ushtria bullgare. Muzeu i aviacionit do të marrë një dhuratë zyrtare – katër avionë të vjetër, ndër të cilët Albatros F2 dhe Newport 25.

Modeli i ri i avionit MiG – 29M OVT.

Para shous atraktive të aviacionit do të zhvillohet një Konferencë shkencore dhe praktike me moton “100 vjet aviacion bullgar” me pjesëmarrje ndërkombëtare, do të hapen ekspozita të avionëve të vjetër dhe të teknikës bashkëkohore. Filozofia e festimeve projektohet në tri drejtime – të kaluarën, të sotmen dhe perspektiva e aviacionit bullgar. Në programin e posaçëm për përvjetorin e 100-të të aviacionit bullgar u përfshinë dhe asët amerikanë nga eskadrila e famshme Thunderbirds (“Zogjtë e stuhisë”), të cilët demonstruan pilotazh të lartë para dy muajve në Bullgari. Në festival do të tregohen avionë emblematikë, me të cilët ishte armatosur ushtria bullgare në të kaluarën. Mysafirët e shous do të kenë mundësi të hyjnë në avionë dhe helikopterë për t’i parë nga brenda.

Skuadrilja e njohur amerikane “Zogjtë e stuhisë”.

“Na pret një ngjarje e jashtëzakonshme – një shekull aviacion bullgar – tha në konferencën e posaçme për shtyp gjenerali i brigadës Rumen Radev, zëvendëskryetar i Forcave ushtarake ajrore të Bullgarisë. – Pak vende në botë mund të lavdërohen me një historik kaq të pasur të aviacionit. Me rast të përvjetorit në festival Forcat ushtarake ajrore të Bullgarisë do të prezantohen me një program shumë dinamik. Ai përfshin veprimet e aviacionit gjuajtës, të transportit, të sulmit, të trajnimit. Do të demonstrohen misionet dhe detyrat kryesore të llojeve të ndryshme të aviacionit.”

Radul Millkovi në aeroplanin “Albatros F2” pas fluturimit të parë ushtarak më 16 tetor 1912.

Ka një datë shumë të rëndësishme për aviacionin bullgar, e cila hyri në historinë ushtarake botërore. Kjo është data 16 tetor i vitit 1912. Këtë ditë, gjatë Luftës ballkanike dy togerë bullgarë bënë njëkohësisht një fluturim zbulues dhe një bombardim. Kjo datë konsiderohet pagëzimi në zjarr i avionit dhe mësohet në shumë akademi ushtarake në botë.

Përgatiti në shqip: Ekaterina Tarpomanova