Bullgaria u përfshi në Vitin evropian të jetës aktive të të moshuarve

botuar më 12-03-06 1.58.MD

Popullsia evropiane plaket. Kjo shtron një sërë problemesh para së ardhmes ekonomike të Kontinentit të Vjetër. Ruajtja e potencialit të Evropës mund të realizohet vetëm nëse do të krijohen mundësi, që popullsia në moshë të madhe të mbetet aktive në tregun e punës sa më gjatë, duke përvetësuar aftësi dhe profesione të reja, por në të njëjtën kohë duke mbrojtur shëndetin. “Plakja e denjë” është motoja e Vitit evropian të plakjes aktive dhe solidaritetit midis brezave.

Sipas të dhënave të statistikës evropiane deri në vitin 2060 njerëzit në moshë mbi 65 vjet në 27 vendet anëtare të BE-së do të përbëjnë 30 për qind nga mbarë popullsia. Për sa i përket demografisë Bullgaria nuk bënë përjashtim. Numri i të rinjve nën moshën madhore në Bullgari ulet, ndërsa rritet numri i popullsisë në moshë më se 65 vjeçare. Sipas regjistrimit të fundit vjet, numri i bullgarëve në moshën e madhe u shtua deri në 18.5 për qind. Sipas parashikimeve të Evrostatit në vitin 2060 më se 32 për qind nga popullsia në Bullgari do të jenë në moshën e madhe. Duke marrë parasysh statistikat, Bullgaria aktualizoi Strategjinë Kombëtare për Zhvillimin Demografik deri në vitin 2030.
Plakja e popullsisë te ne ndikon dhe do të ushtrojë një ndikim edhe më të madh mbi financat publike. Kjo për arsye të rritjes së shpenzimeve për pensione. Prandaj Bullgaria si shtetet e tjera të BE-së, bëri reformime në modelin e pensionimit. Gjithnjë e më të rrepta bëhen kërkesat për pensionim. U rrit mosha e pensionimit dhe stazhi i domosdoshëm i sigurimit. U kufizuan edhe mundësitë për pensionimin para mbushjes së moshës përkatëse. Mirëpo, ato premisa reale për punë më të gjatë imponojnë edhe ndryshim të qëndrimit të punëdhënësve, të cilët duhet të marrin përgjegjësinë për emërimin në punë të njerëzve në moshë. Në Evropë prej kohe flitet për Ekonominë e Argjendtë, e cila t’u përgjigjet mundësive të krahut të plakur të punës. Dhe është çështje kohe, që kjo të bëhet realitet edhe në Bullgari. Tani për tani biznesi nuk tregon preferenca ndaj njerëzve në moshë mbi 45-50 vjet. Nga pikëpamja tjetër edhe pas pensionimit, bullgarët mbeten aktivë. Pikërisht ata kujdesen për oborret me perime dhe fruta dhe bëjnë konservat shtëpiake. I tillë është kontributi i tyre për kapërcimin e të ardhurve të ulëta nga rrogat dhe pensionet, që janë më të ulëtat tek ne në krahasim me mbarë BE-në. Ata u ndihmojnë të rinjve të rritin fëmijët e tyre. Pak janë bullgarët, të cilët pas pensionimit, i kushtohen pushimit, siç bëjnë evropianët. Dhe të ardhurat e pamjaftueshme janë një shkak për këtë.

Qëndrimi më gjatë i njerëzve në moshë në tregun e punës shtron çështjen për ndryshimin e modelit të mbrojtjes së shëndetit. Kjo për shkak se shpenzimet do të rriten. Sistemi i shërbimeve shëndetësore dhe sociale duhet të adaptohet me popullsinë në moshë dhe t’u sigurojë të moshuarve një cilësi më të lartë të mënyrës së jetesës. Duhet të zgjerohen shërbimet sociale në shtëpitë, kështu që njerëzit të mbeten në banesat, por jo të shkojnë në institucionet e specializuara. Ndryshimet demografike do të bëhen shkak edhe për korrigjimin e programeve arsimore të shkollave të mesme dhe të larta, lidhura me apelin “mësim gjatë tërë jetës”. Bullgaria shfrytëzon mjetet e programit evropian “Zhvillimi i rezervave njerëzore” për financimin e masave të ndryshme të punësimit të të moshuarve. Njëra prej tyre është “Inovacione sociale në ndërmarrjet” me buxhet nga 38 milion euro.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

По публикацията работи: Millka Dimitrova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Bullgaria u përfshi në Vitin evropian të jetës aktive të të moshuarve

Më shumë nga rubrika

Grafitet në Bllagoevgrad kujtojnë historinë tonë 20-vjeçare në NATO

Java e Librit Ortodoks mbahet në qytetin Varna

Protesta para Teatrit Popullor “Ivan Vazov” u kthye në trazira para premierës së pjesës “Armët dhe njeriu”

Chat-i bullgar me inteligjencën artificiale BgGPT mund të shfrytëzohet falas nga të gjithë

Nuk ka qartësi se cila pjesë e trashëgimisë kulturore bullgare në Ukrainë është ruajtur për brezat e rinj