Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Manastiri Alaxha

Foto: Allbena Bezovska

Alaxha Manastiri është njeri nga objektet më të vizituara turistike në Bullgari. Banesë e asketëve gjatë Mesjetës, sot ky vend vazhdon të tërheqë admiruesit e historisë dhe misticizmit. Një joshje të papërsëritshme posedon manastiri gjatë verës, kur shkëmbinjtë e bardhë janë të ndriçuar nga dielli, ndërsa gjelbëria e pemëve të mëdha nuancon me kaltërsinë e detit.

Para shumë shekujsh në trojet bullgare u përhap isihazmi – një rrymë mistike në ortodoksinë e krishtere, sipas së cilës me lutje të etshme dhe me vetënjohje, besimtari mund të arrijë unitet me Zotin. Emri vjen nga fjala greke “isihija”, gjë që do të thotë – qetësi, heshtje, vetmi. Rryma isihazëm gjeti shumë përkrahës ndër murgjit e Malit të Shenjtë dhe në një sërë qendrash shpirtërore në Azinë e Vogël dhe në Gadishullin Ballkanik. Në territorin e Bullgarisë u zbuluan shumë manastire shkëmbore, në të cilët pasuesit e kësaj rryme mistike gjetën vetmi dhe qetësi, që ishin aq të domosdoshme për lutjet dhe vetëzbulimin e njeriut.



Alaxha Manastiri është ndër vatrat më mirë të ruajtura shpirtërore nga koha e Mesjetës. Ai ndodhet në pjesën verilindore të vendit, shumë afër pushimores bregdetare “Zllatni Pjasëci”, nja 17 kilometra larg qytetit Varnë.

Shkëmbi, në të cilin janë qelitë e murgjve është i rrëpirët dhe i pjerrët me lartësi afro 40 metra. Supozohet, se para më se 12 milion vitesh pothuajse mbarë Bullgaria Verilindore ishte fundi i Detit Sarmatsko. Pas një katastrofe të tmerrshme natyrore, si rezultat i tërmetit të fuqishëm, Pllaja Dobruxhansko u përça dhe shtresa të mëdha tokësore u rrëshqitën te deti. Kështu u formua një mur 3 kilometra, në të cilin janë të gërmuara qelitë dhe kishat e manastirit shkëmbor. Sipas historianëve, vendi ishte i populluar që në epokën e fesë së hershme të krishtere – shekujt IV dhe VI. Një dëshmi për këtë janë copëzat prej qeramike, monedhat dhe kryqet, si dhe figurat e vizatuara në muret e shpellave. Para afro shtatë dekadash, në ato shpella gjetën strehë murgjit e krishterë.

Mirëpo, emri i vërtetë i krishterë i këtij manastiri nuk dihet. Supozohet, se emri “allaxha” i jepet këtij manastiri gjatë kohës së sundimit turk. Në gjuhën arabe-persiane “allaxha” do të thotë i larmë, laraman, shumëngjyrësh. Ndoshta ky emër lindi nga afresket e shumta laramane mbi muret e shpellave të shumta. Për fat të keq nga ato vizatime mbi muret sot mund të shihet pak. Janë të ruajtura vetëm pjesëza të ikonave, të cilat nuk mjaftojnë për restaurimin e tyre të plotë. Më mirë janë të ruajtura figurat mbi muret e kishës së vogël, që ndodhet në nivelin e dytë, atje ku hyrja e turistëve është e ndaluar. Për disa prej afreskeve hasen shënime në fletoren e studiuesit të parë Karell Shkorpill. Vëllezërit Shkorpill, të cilët janë me origjinë çeke janë themeluesit e arkeologjisë bullgare. Në fund të shekullit XIX ata nisën studimet e këtij monumenti të krishterë.

Megjithëqë shekuj të tërë me radhë ky vendi i shenjtë nuk ishte i populluar, tepër qartë dallohen dhomat kryesore. Ato janë të shtrira në dy nivele – qeli të murgjve, një kishë e vogël, një kriptë. Në shkëmbin ruhen edhe vendet, ku ndodheshin kuzhina dhe dhoma e ngrënies së murgjve. Në nivelin e parë, pikërisht pranë shkallës prej druri, është kisha e manastirit. Mbi Murin e saj lindor është e gdhendur kamera e altarit. Është i ruajtur një pjesë e vogël e afreskut mbi mur. Shkencëtarët janë të mendimit se shtresa e sipërme e ikonografisë daton nga shekulli i XVIII. Nën saj ekziston edhe një shtresë tjetër nga shekujt XI – XII. Në dyshemenë e kësaj kishe shihet një shkallë gurore, e cila çon drejt disa qelive të murgjve. Mbi muret e banesave asketike edhe më sot duken gjurmët e kamerave të vogla, që shërbeheshin për vënien e ikonave dhe sendeve të thjeshta, që ishin pjesë e jetës së murgjve. Nëpunësit e muzeut tani kanë vënë disa tablo, të cilat rikrijojnë jetën në këtë vatër të shenjtë. Kjo është ndërhyrja e vetme nga dita e sotme, me përjashtim të shënimeve të shumta me dëshira të zjarrta të bullgarëve dhe të huajve, të shkruara mbi copëza të vogla letre dhe të vëna në vrimat e shumta të shkëmbit. Pavarësisht se ka një tabelë të madhe, e cila ndalon vënien e këtyre copëzave fletësh. Sipas një legjende vendëse, shpirtrat e murgjve vazhdojnë të jetojnë përreth manastirit. Dhe në se njeriu do t’u tregojë atyre çfarë dëshiron të arrijë, atëherë ata do t’u ndihmojnë në realizimin e kësaj ëndrre.

Të shumta janë legjendat, që mbulojnë në mistikë Manastirin Alaxha. Më interesantja prej tyre tregon, se njeri prej murgjve kohë pas kohe shfaqet dhe pyet, a ka akoma pemë në këtë rajon, a vazhdojnë gratë të lindin foshnja... Dhe kur atij i përgjigjen “po”, para se të largohet ai thotë, se në se jeta do të zhduket aty, do të ndodhë një gjë mistike.

Secili, që ka vizituar allaxha Manastirin, patjetër e ka ndjerë energjinë speciale, që pushton këtë vend mistik. Në muzeun e krijuar pranë tij mund të shihet ekspozita, që rikrijon jetën e murgjve në këtë shenjtërore bullgare. Aty ka edhe botime në gjuhë të huaja për historinë e këtij vendi të shenjtë. Patjetër, në se do të vizitoni këtë rajon do të shikoni edhe një burrë, i cili me daltën e tij gdhend figurat e murgjve asketë.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova
Fotografi: Allbena Bezovska

По публикацията работи: Allbena Bezovska


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Muzeu historik i qytetit Samokov – mes vendeve më atraktive në Bullgari

Vetëm në një distancë prej 55 kilometrave nga Sofja gjendet qyteti Samokov, i njohur nga turistët dhe për shkak të afërsisë së vet deri në vendpushimin dimëror Borovec. Shumë gjurmë ka lënë koha nga njerëzit, të cilët kanë populluar këtë qytezë gjatë..

botuar më 15-09-20 11.55.PD

Kujtime për Presllavin e Madh

Presllavi i Madh është kryeqyteti i dytë i Mbretërisë së Parë Bullgare pas Pliskës. Pas vitit 893, kur u shpall qyteti kryesor i Bullgarisë, ai u bë selia e shkollës së parë letrare. Ajo u zhvillua si një qendër e rëndësishme letrare dhe kulturore në..

botuar më 15-05-15 4.35.MD

Muzeu i Minierave në Pernik e shndërron prodhimin e qymyrit në një atraksion të vërtetë

E quajnë Pernikun “Qytetin e Minatorëve”, sepse pikërisht në saje të punës së tyre qyteti u bë një qendër e rëndësishme industriale në Bullgarinë Jugperëndimore. Atje ndodhet Muzeu i Minierës dhe ky është muzeu i vetëm i këtij lloji në vend dhe..

botuar më 15-04-05 3.35.MD