Llojet e blirit, të cilët janë paraardhës madje të dinozaurëve, hasen në ujërat e Hemisferës Veriore tashmë 200 mijë vjet, por siç duket edhe ata janë në prag të zhdukjes. Blinjtë shumëzohen gjithnjë e më pak dhe kjo krizë vëzhgohet tashmë dy shekuj. Llojet e blirit, burimi i havjarit të zi, ende hasen në lumenjtë e mëdhenj të Amerikës së Veriut, Evropës dhe Azisë. Bliri është më i përhapur në Detin Kaspik, 90 për qind e llojit të blirit ndodhet pikërisht atje. Në vend të dytë është Deti i Zi, por edhe në dy detet peshkimi i këtyre peshqve të mëdhenj, të cilët peshojnë 100-200 kilogramë dhe nganjëherë arrijnë një gjatësi prej 6 metrash, tashmë është ndaluar. Lumi Danub, i cili derdhet në Detin e Zi, deri përpara pak kohe ishte një prej lumenjve me më shumë lloje bliri në mbarë botën – gjithsej gjashtë.
“Ende mbajmë mend kohën, kur në disa periudha të veçanta të vitit në rrjedhën e poshtme të lumit, ujërat bëheshin të zeza nga kurrizet e këtyre peshqve” – deklaron për Radio Bullgarinë Stojan Mihov, udhëheqësi i projektit të WWF – Bullgaria për rimëkëmbjen e blirit të egër. Në fakt në rrjedhën e poshtme të Danubit, i cili shërben si kufi midis Bullgarisë dhe Rumanisë, bliri tashmë është duke u zhdukur. “Nga gjashtë llojet, të cilat haseshin në Danub, dy prej tyre konsiderohen si të zhdukura – shton eksperti. – Katër llojet e tjera – Acipenser gueldenstaedtii, Acipenser ruthenus, Asipiens Stellatus dhe bliri i bardhë (Huso huso) – janë në prag të zhdukjes. Numri i tyre ulet me 80-90 për qind në kuadrin e disa viteve!”
Në mbarë Bashkimin Evropian popullatat prej llojeve të blirit hasen në segmentin e përmendur të lumit Danub. Peshqit e rrallë hedhin atje havjarin e vet, para se të fillojnë udhëtimin e tyre të gjatë nëpër dete. Për ruajtjen e këtij vendi unikal të natyrshëm të riprodhimit të blirit Rumania ndaloi peshkimin e blirit në ujërat e saj në vitin 2006, këtë e bëri edhe Bullgaria në vitin 2011. Në këtë mënyrë peshqit e rrallë do të mund të riprodhohen më shpejtë. Mirëpo shkaku për zhdukjen e tyre nuk është vetëm peshkimi, por edhe pendët e mëdha nëpër lumenj.
“Një prej shkaqeve për zhdukjen e llojeve të blirit në lumin Danub është ndërtimi i nyjës hidraulike “Dera e Hekurt” në segmentin e lumit midis Rumanisë dhe Serbisë – thotë Stojan Mihov. – Pajisja kufizon një pjesë të madhe prej viseve, ku blinjtë janë riprodhuar që në kohërat e lashta. Në të kaluarën këta peshq kanë hyrë brenda lumit, që deri në Vjenë dhe deri në Danubin e sipërm. Shkaku tjetër janë digat, të ndërtuara në lumë kundër përmbytjeve në fillim të shekullit të kaluar.”
Kështu llojet e blirit janë duke u zhdukur. Është ndaluar tregtia me havjarin e llojeve të egra. A do të heq dorë bota nga havjari i zi? Jo! Kjo është e sigurt. Tashmë është gjetur alternativa – bliri i kultivuar. Në këtë drejtim Bullgaria i ka traditat e veta dhe perspektivat e mira.
© Foto: wwf.bg
Java që kaloi ishte mjaft e pasur në përmbjatje në Shkollën Verore të Gjuhës dhe Kulturës Bullgare në Tiranë. Gjatë këtyre ditëve, përveç mësimit të gjuhës praktike të bullgarishtes, të drejtuara nga Prof. As. Dr. Raqi Bello, lektor i gjuhës dhe..
Nxënësit bullgarë fituan një komplet të plotë medaljesh - ari, argjendi dhe bronzi - në Olimpiadën e 35-të Ndërkombëtare të Biologjisë (IBO), e cila u mbajt në Kazakistan. Në turneun më prestigjioz të biologjisë pëe vitin në botë, bullgarët testuan..
Të martën ishte sesioni i parë konstituiv i Parlamentit të ri Evropian për konstituimin e Parlamentit të ri, krijimin e komisioneve parlamentare dhe zgjedhjen e kryetarit të ri të institucionit. Kandidatura e Ursula von der Leyen për presidente të..
Java që kaloi ishte java e tretë e Shkollës Verore të Gjuhës dhe Kulturës Bullgarenë Tiranë. Kjo ishte dhe java e fundit e shkollës në ambientet e..
Gati 10 për qind e 11-vjeçarëve në vendin tonë kanë qenë të dehur të paktën dy herë në jetën e tyre, 18% e djemve dhe 13% e vajzave kanë pirë cigare,..
Donacionet dhe qëndrimi ndaj përparimit të shkencës dhe arsimit vendas janë lidhur me zhvillimin e arsimit të lartë në Bullgari. Falë shpirtit..