Në zemrën e Parkut Natyror “Pirin” ndodhet fshati Vlahi. Nëse para një shekulli këtu popullsia numëronte 2000 veta, tani vendasit e mbetur janë vetëm dy – nanë Kira dhe bacа Mite. Klima e ngrohtë dhe shumëllojshmëria biologjike janë dy prej shkaqeve që nga qyteti i madh këtu të fluturojnë disa “zogj të çuditshëm”. Porse këta nuk janë aventurierë të çmendur, por adhurues të natyrës, për të cilët nocioni "e ardhmja e qëndrueshme" është zgjedhja e stilit të jetesës.

Gjatë 2003-ës Shoqata për Punë Vullnetare “CVS – Bullgaria” ka blerë në një ankand shkollën e braktisur në fshat. Me punë të vrullshme dhe duke menduar për natyrën, vullnetarë bullgare dhe të huaj e kanë rivendosur godinën e prishur, duke përdorur vetëm materiale të natyrshme si dru, tulla prej deltinës vendase etj.

Sot “Shkolla për natyrën” është një qendër ekologjike me iniciativa afatgjate, në të cilën fëmijë dhe të moshuar mësojnë sesi të jetojnë mes natyrës. Duke kaluar vetëm 48 orë këtu do të përvetësoni mënyra të dobishme për kopshtari dhe blegtori tradicionale, do të zbuloni fuqitë e fshehta të barnave, erëzave dhe kërpudhave, do të merrni këshilla për efektivitet energjetik, pastrim të ujit ose kompostim të plehrave.

Qeni karakaçan (siç qeni i Sharrit)

Në kuadër të një projekti shkencor familja e re adopton kafshe të egra nga kopshte zoologjike. Kafshët janë mësuar me njeriu dhe nuk mund të përjetojnë vetë në natyrën e egër. Për këtë shkak këto banojnë në hapësira të rrethuara me tela në kushte maksimalisht afër vendbanimeve të tyre natyrore. Ashtu Vlahi u bë shtëpi për arinjtë Medo dhe Masha dhe për ujkun Bajto.

Shoqata “Semperviva” kujdeset për raca autoktone.

Vlahi është vendlindja e revolucionarit të madh bullgar Jane Sandanski 1872-1915).

Fotografi: Maria Peeva