Programi i ditës
Audio Player
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Kreshmët – në jetën e përditshme dhe festive të bullgarit

БНР Новини
Foto: arkiv

Ditët e kreshmës në kalendarin e krishterë janë të caktuara. Kreshmët e Mëdha para Pashkëve vazhdojnë shtatë javë dhe caktohen nga data e lëvizshme e kësaj feste. Kreshmët e Vogla zgjaten gjashtë javë dhe ato zakonisht mbahen para Krishtlinjeve. Kjo kreshmë fillon më 15 nëntor dhe përfundon Natën e Buzmit më 24 dhjetor. Të krishterët mbajnë kreshmë edhe çdo të mërkure dhe çdo të premte. Sipas studiuesve, bullgarët kreshmuan edhe para pranimit zyrtar të fesë së krishtere në shekullin IX.


Kreshma e krishtere nuk do të thotë vetëm që nuk duhet të hahet mish dhe bulmetra. Kreshma e krishtere do të thotë, që njeriu të përmbahet  nga mendime të këqija, nga fjalë ofenduese dhe nga vepra të liga. Siç thotë Shenj Joan Gojëmbëli: “Kreshma e vërtetë është që njeriu të largohet nga të gjitha të këqijat, të evitojë padrejtësinë, të falë gabimet dhe ofendimet e të tjerëve.” Predikuesi i madh shkruan, se në se njeriu do të përmbahet nga vera, por nuk përmbahet nga fyerja, në se nuk ha mish, por ha vëllain, ai e gënjen veten se  kreshmon. Ky perceptim vendos lidhjen me përfytyrimet folklorike të kreshmës si një akt trupor dhe moral. Siç shkruan etnologu Anani Stojnev “kreshma mbështetet dhe realizohet mbi bazë të një sinkretizmi origjinal të përfytyrimeve dhe besimeve të parakrishtere dhe normave të krishtere”. Kjo gjen shprehje në shkeljen e ndalimit të mënyrës së të ushqyerit në disa festa, si dhe në ndalimin e valleve gjatë kreshmës. Sipas përfytyrimeve ndërprerja e kreshmës konsiderohet si një shenje e keqe – e cila mund të tërheqë fatkeqësi, mundime, vuajtje.

Tradita folklorike ka pasuruar momentet e fillimit dhe përfundimit të kreshmës. Një sërë ritesh para Natës së Buzmit shoqërojnë darkën e fundit kreshmore. Sipas studiuesve që në kohën më të lashtë njerëzit respektuan disa kufizime të së ushqyerit në varësi të stinës. Arsyetimet fshiheshin në vet jetë. Në disa momente disa prej produkteve përfundoheshin dhe kështu përmbajtja nga konsumimi i tyre rregullonte rezervat ushqimore.

Kreshma në kulturën folklorike krahas kuptimit praktik, ka edhe thelbin e vet shpirtëror. Përmbajtja nga produkte të caktuara dhe përqendrimi i mendimeve mbi jetën jo materiale, formon te njeriu një qëndrueshmëri për kapërcimin e vështirësive. Kreshma pranohet si një sakrificë personale, në të cilën njeriu heq dorë nga gjërat e përkohshme, në emrin e të përjetshmes. Dikur besuan se kreshma lind profetë. Kreshma – qoftë fizike, qoftë shpirtërore, është një metodë e testuar për rivlerësim dhe rinovimit, ajo ndihmon, që t’i shikojmë problemet e përditshme nga një këndvështrim tjetër.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Ungjillëzimi i Hyjlindëses – Dashuria e premtuar e Perëndisë realizohet

Ditën e Ungjillëzimit të Hyjlindëses përmbushet premtimi i Zotit për shpëtimin e shpirtit njerëzor nga mundimet e përjetshme të errësirës. Mesazhi i kësaj dite është se Zoti na do, thotë At Bozhidar Marinov nga Kisha e Sofjes "Lartësimi i Kryqit të..

botuar më 25-03-25 5.55.PD

22 Marsi është dita e Veliko Tërnovos – një ditë për të nderuar të kaluarën e lavdishme të qytetit

Veliko Tërnovo krenohet me të kaluarën e tij të lavdishme, e cila është e koduar edhe në festën e qytetit, e lidhur me ditën e Dyzet Martirëve të Shenjtë – mbrojtësit shpirtërorë të kryeqytetit mesjetar. Në ditën e 40 ndjekësve të Krishtit (22 mars..

botuar më 25-03-22 8.05.PD

"Provadia - Kriporja" është kandidate për Etiketën e Trashëgimisë Evropiane

Kompleksi prehistorik "Provadia - Kriporja" – kriporja dhe qendra më e vjetër urbane në Evropë (5600 - 4350 para Krishtit), është ndër objektet e propozuara për Etiketën e Trashëgimisë Evropiane - 2025. Qytetërimi evropian ka filluar nga..

botuar më 25-03-14 6.36.MD