Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Kreshmët – në jetën e përditshme dhe festive të bullgarit

БНР Новини
Foto: arkiv

Ditët e kreshmës në kalendarin e krishterë janë të caktuara. Kreshmët e Mëdha para Pashkëve vazhdojnë shtatë javë dhe caktohen nga data e lëvizshme e kësaj feste. Kreshmët e Vogla zgjaten gjashtë javë dhe ato zakonisht mbahen para Krishtlinjeve. Kjo kreshmë fillon më 15 nëntor dhe përfundon Natën e Buzmit më 24 dhjetor. Të krishterët mbajnë kreshmë edhe çdo të mërkure dhe çdo të premte. Sipas studiuesve, bullgarët kreshmuan edhe para pranimit zyrtar të fesë së krishtere në shekullin IX.


Kreshma e krishtere nuk do të thotë vetëm që nuk duhet të hahet mish dhe bulmetra. Kreshma e krishtere do të thotë, që njeriu të përmbahet  nga mendime të këqija, nga fjalë ofenduese dhe nga vepra të liga. Siç thotë Shenj Joan Gojëmbëli: “Kreshma e vërtetë është që njeriu të largohet nga të gjitha të këqijat, të evitojë padrejtësinë, të falë gabimet dhe ofendimet e të tjerëve.” Predikuesi i madh shkruan, se në se njeriu do të përmbahet nga vera, por nuk përmbahet nga fyerja, në se nuk ha mish, por ha vëllain, ai e gënjen veten se  kreshmon. Ky perceptim vendos lidhjen me përfytyrimet folklorike të kreshmës si një akt trupor dhe moral. Siç shkruan etnologu Anani Stojnev “kreshma mbështetet dhe realizohet mbi bazë të një sinkretizmi origjinal të përfytyrimeve dhe besimeve të parakrishtere dhe normave të krishtere”. Kjo gjen shprehje në shkeljen e ndalimit të mënyrës së të ushqyerit në disa festa, si dhe në ndalimin e valleve gjatë kreshmës. Sipas përfytyrimeve ndërprerja e kreshmës konsiderohet si një shenje e keqe – e cila mund të tërheqë fatkeqësi, mundime, vuajtje.

Tradita folklorike ka pasuruar momentet e fillimit dhe përfundimit të kreshmës. Një sërë ritesh para Natës së Buzmit shoqërojnë darkën e fundit kreshmore. Sipas studiuesve që në kohën më të lashtë njerëzit respektuan disa kufizime të së ushqyerit në varësi të stinës. Arsyetimet fshiheshin në vet jetë. Në disa momente disa prej produkteve përfundoheshin dhe kështu përmbajtja nga konsumimi i tyre rregullonte rezervat ushqimore.

Kreshma në kulturën folklorike krahas kuptimit praktik, ka edhe thelbin e vet shpirtëror. Përmbajtja nga produkte të caktuara dhe përqendrimi i mendimeve mbi jetën jo materiale, formon te njeriu një qëndrueshmëri për kapërcimin e vështirësive. Kreshma pranohet si një sakrificë personale, në të cilën njeriu heq dorë nga gjërat e përkohshme, në emrin e të përjetshmes. Dikur besuan se kreshma lind profetë. Kreshma – qoftë fizike, qoftë shpirtërore, është një metodë e testuar për rivlerësim dhe rinovimit, ajo ndihmon, që t’i shikojmë problemet e përditshme nga një këndvështrim tjetër.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

“Të ruajmë Ortodoksinë e Shenjtë - atë që na ka mbrojtur"

Më 29 qershor Kisha jonë kremton festën e Apostujve të Shenjtë të Parë Suprem Pjetri dhe Pali sipas Kalendarit Gregorian, d.m.th. sipas stilit të ri, ndërsa më 12 korrik bie festa e tyre sipas Kalendarit Julian ose stilit të vjetër. Shën Pjetri..

botuar më 24-07-12 6.55.PD

Hapet stina arkeologjike Perperikon 2024

Në Perperikon, ka filluar fushata më e madhe arkeologjike e zhvilluar ndonjëherë, raportoi BTA. Prof. Nikollaj Ovçarov, udhëheqësi i gërmimeve në vend për gati 25 vjet, vëren se fushata është me moton "A do të zbulohen statuja romake edhe në..

botuar më 24-07-11 5.35.PD

"Bota e Trakëve" është një park për adhuruesit e trashëgimisë antike

Në Luginën e Mbretërve të Trakisë, nën fshatin Shipka, ku ndodhen varret më të rëndësishme të sundimtarëve të shtetit të odriseve , Bashkia Kazanllëk hapi parkun tematik "Bota e Trakëve". Qendra turistike u ofron adhuruesve të historisë dhe..

botuar më 24-07-07 10.30.PD