Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Kreshmët – në jetën e përditshme dhe festive të bullgarit

БНР Новини
Foto: arkiv

Ditët e kreshmës në kalendarin e krishterë janë të caktuara. Kreshmët e Mëdha para Pashkëve vazhdojnë shtatë javë dhe caktohen nga data e lëvizshme e kësaj feste. Kreshmët e Vogla zgjaten gjashtë javë dhe ato zakonisht mbahen para Krishtlinjeve. Kjo kreshmë fillon më 15 nëntor dhe përfundon Natën e Buzmit më 24 dhjetor. Të krishterët mbajnë kreshmë edhe çdo të mërkure dhe çdo të premte. Sipas studiuesve, bullgarët kreshmuan edhe para pranimit zyrtar të fesë së krishtere në shekullin IX.


Kreshma e krishtere nuk do të thotë vetëm që nuk duhet të hahet mish dhe bulmetra. Kreshma e krishtere do të thotë, që njeriu të përmbahet  nga mendime të këqija, nga fjalë ofenduese dhe nga vepra të liga. Siç thotë Shenj Joan Gojëmbëli: “Kreshma e vërtetë është që njeriu të largohet nga të gjitha të këqijat, të evitojë padrejtësinë, të falë gabimet dhe ofendimet e të tjerëve.” Predikuesi i madh shkruan, se në se njeriu do të përmbahet nga vera, por nuk përmbahet nga fyerja, në se nuk ha mish, por ha vëllain, ai e gënjen veten se  kreshmon. Ky perceptim vendos lidhjen me përfytyrimet folklorike të kreshmës si një akt trupor dhe moral. Siç shkruan etnologu Anani Stojnev “kreshma mbështetet dhe realizohet mbi bazë të një sinkretizmi origjinal të përfytyrimeve dhe besimeve të parakrishtere dhe normave të krishtere”. Kjo gjen shprehje në shkeljen e ndalimit të mënyrës së të ushqyerit në disa festa, si dhe në ndalimin e valleve gjatë kreshmës. Sipas përfytyrimeve ndërprerja e kreshmës konsiderohet si një shenje e keqe – e cila mund të tërheqë fatkeqësi, mundime, vuajtje.

Tradita folklorike ka pasuruar momentet e fillimit dhe përfundimit të kreshmës. Një sërë ritesh para Natës së Buzmit shoqërojnë darkën e fundit kreshmore. Sipas studiuesve që në kohën më të lashtë njerëzit respektuan disa kufizime të së ushqyerit në varësi të stinës. Arsyetimet fshiheshin në vet jetë. Në disa momente disa prej produkteve përfundoheshin dhe kështu përmbajtja nga konsumimi i tyre rregullonte rezervat ushqimore.

Kreshma në kulturën folklorike krahas kuptimit praktik, ka edhe thelbin e vet shpirtëror. Përmbajtja nga produkte të caktuara dhe përqendrimi i mendimeve mbi jetën jo materiale, formon te njeriu një qëndrueshmëri për kapërcimin e vështirësive. Kreshma pranohet si një sakrificë personale, në të cilën njeriu heq dorë nga gjërat e përkohshme, në emrin e të përjetshmes. Dikur besuan se kreshma lind profetë. Kreshma – qoftë fizike, qoftë shpirtërore, është një metodë e testuar për rivlerësim dhe rinovimit, ajo ndihmon, që t’i shikojmë problemet e përditshme nga një këndvështrim tjetër.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Fjetja e Hyjlindëses lavdëron dashurinë e pamasë të Nënës së Zotit

E quajnë Virgjëreshën e Shenjtë Nëna e Jetës së vërtetë, e cila me lutjet e saj shpëton shpirtrat e njerëzve nga vdekja. Ajo është më e dashura dhe më e lavdëruara pas Zotit, tek e cila të gjithë i drejtohen. Kisha e nderon atë më 15 gusht, Ditën e..

botuar më 24-08-15 5.25.PD

Një tempull i ndërtuar nga kryqtarët francezë në shekullin e 15-të ruhet ende në fshatin Vlladimirovo

Dy kisha me emrin e Shën Nikollës ngrihen në një oborr në fshatin Vlladimirovo  në rajonin e qytetit Montana të Bullgarisë Veriperëndimore. Njëra është ortodokse dhe tjetra katolike, gjysmë e rrënuar. Tempulli katolik u ndërtua në vitet 1422-1423 nga..

botuar më 24-08-12 4.22.MD

Ura e Koljo Fiçeto në qytetin e Bjallës është restauruar

Pasi në vazhdim të shumë viteve një nga urat emblematike të ndërtuara nga mjeshtri murator Koljo Fiçeto shkatërrohej, aktualisht ajo është gati të mirëpresë sërish turistët. Hapja e saj zyrtare do të bëhet brenda pak ditësh - më 23 gusht...

botuar më 24-08-11 8.20.PD