Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Hithra në praktikat dhe besimet tradicionale bullgare

БНР Новини
Foto: arkiv

“Të kapemi pas së gjelbrës” është një shprehje e dashur bullgare, në të cilën nën “të gjelbrën” kuptohen ushqimet aq të dobishme gjatë pranverës si hithra (Urtica), laboti (Atriplex), spinaqi (Spinacia), lëpjeta (Rumex). Ato ushqime janë karakteristike për trapezën tonë gjatë pranverës. Populli thotë: “Kur dëgjohet zëri i qyqes, kur hithra fillon të mbijë – pranvera po vjen”. Për hithrën ka shumë proverba dhe besime. Ajo është karakteristike edhe për disa praktika magjike. Cilësitë e saj mjekuese e radhitin ndër mjetet më të përhapura popullore për shërim të sëmundjeve të ndryshme.

Sipas traditës hithër gatuhet për herë të parë ditën e Shën Gjergjit, e cila bie më 6 maj. Kjo bimë është karakteristike pothuajse për të gjitha praktikat rituale lidhura me festën. Si një simbol i shëndetit, ajo është pjesë e kurorave të gjelbra këtë ditë. Me një kurorë nga barbaroza, manaferra, hithra dhe murrizi në të cilën është e thurur një fije të kuqe zbukurohet porta e shtëpisë. Në enët me të cilat mbajnë ujin vënë nga një degëz hithre për shëndet. Në disa krahina të vendit një zakon karakteristik është, që herët në mëngjes gruaja më e moshuar të djegë me hithër këmbët e fëmijëve përderisa ata janë akoma në gjumë. Besohet se kjo do t’u sjell atyre shëndet dhe jetë të gjatë.

Gjethet djegëse të hithrës të thurura me barbarozë dhe murriz njerëzit vihen edhe mbi portat si një mjetë kundër fatkeqësive dhe syve të liga. Konsiderohet se hithra dëbon të gjitha të këqijat. Hithra shfrytëzohet për të thyer magji dhe yshtje. Në se ndonjë vashë dëshironte për të marrë hakun të dashurin për pabesinë, ajo bënte një tufë prej hithre dhe i dhuronte. Kjo vepër vinte të sugjerojë se sa e djegur është zemra e saj.

Në të kaluarën prej hithre nxirreshin fibra të forta, prej të cilave endeshin stofra. Prej saj nxirreshin edhe bojën e gjelbër për ngjyrosjen e vezëve për Pashkën e Madhe dhe të tekstileve. Në të kaluarën në çdo shtëpi thaheshin sasi të mëdha hithre për ushqim dhe mjekim gjatë dimrit. Me hithër gatuhen ushqime të shijshme pa mish dhe me mish.

Në mjekësinë popullore shfrytëzohen pjesët e ndryshme të hithrës. Gjethet dhe kërcelli mblidhen që nga rritja gjatë pranverës ndërsa rrënjët nxirren gjatë vjeshtës, kur lulëzimi ka përfunduar. Djegia me hithër është shumë efikase në reumatizëm. Konsiderohet se ngjyra e gjelbër e ushqimit ndihmon në gjendjen e depresionit. Çaji i hithrës ndihmon punën e zemrës, ka një efekt të forcimit të organizmit, ndihmon në rast diabeti dhe mbipeshë. Hithra është një mjet i mrekullueshëm për të gjithë ata që vuajnë nga lodhja pranverore.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Fabrice Petit - një muzikant i huaj i dashuruar me muzikën folklorike bullgare

Në shtator të vitit të kaluar, në korin e grave të ansamblit folklorik bullgar "Shevica" në Sofje u përfshi një djalë i ri, me tatuazhe dhe të gjitha karakteristikat e një vokalisti të një grupi kanadez heavy metal – ai hyri dhe u ul me..

botuar më 24-10-06 8.35.PD
Teqeja Emala Baba

Dervishët në trojet tona - legjendat dhe misteret rreth teqesë së fshatit Bivoljane

Sipas dokumenteve osmane, afër fshatit të sotëm Bivoljane në komunën e Momçillgradit (Bullgaria Jugore) jetonin më shumë se 500 dervishë , të cilët u trajnuan në teqen Elmala Baba. Qendra fetare dikur ishte e njohur si qendra më e madhe e..

botuar më 24-09-23 8.15.PD

Esther Willems - një koreografe nga Haga, sipas së cilës shpirti i bullgarit është i injektuar në valle

Haga, një qytet në pjesën jugore të Holandës, një qendër administrative dhe një vend ku jeton dhe vepron mbretëresha... Vështirë se dikush e lidh këtë qytet me folklorin dhe traditat bullgare. Megjithatë, është fakt se në Hagë interesimi për vallet..

botuar më 24-09-20 7.35.PD