Si në një kuti thesari Elias Kaneti mbledh përjetimet e tij nga fëmijëria në qytetin e lindjes Rusçuk dhe pastaj i shpërndan atje, ku e çojnë atë stuhitë e jetës. Prandaj fjalët e shkrimtarit të njohur Gjithçka që e përjetova më vonë kishte ndodhur dikur në Rusçuk janë sinteza e përvojës jetësore dhe e trashëgimisë së lënë për njerëzit, për brezat që vijnë dhe ikin.
Me një ekspozitë, e cila tregon momentet e rëndësishme prej jetës dhe krijimtarisë së Elias Kaneti Shoqata ndërkombëtare, e cila mban emrin e tij shënon përvjetorin e vet të 25-të në sallën e Arkivit Shtetëror. Organizata punon për popullarizimin e veprave të tij, duke botuar dhe duke përkthyer krijimtarinë e tij të pasur, duke zhvilluar një festival për letërsi dhe duke organizuar konkurse dhe forume ndërkombëtare.
Nobelisti ka lindur në vitin 1905 në familjen e hebrenjve sefaradikë (kështu quhen hebrenjtë e ardhur nga Spanja; Sefarad është emri i Spanjës në gjuhën hebraike, apo “ivrit”). 6 vitet e para të jetës së tij ai i kalon në qytetin bullgar Ruse (me emër të vjetër Rusçuk). Dhe natyrisht fëmijëria ndikon fortë botëkuptimin e shkrimtarit me famë botërore.
Në vitin 1911 familja ikën për në Mançester, kurse një vit më vonë – pas vdekjes së babait, vendoset në Cyrih dhe pastaj në Vjenë – tregon Penka Angellova, thelemuesja e Shoqatës ndërkombëtare “Elias Kaneti”- Pikërisht në Vjenë Elias Kaneti boton veprat e tij të para dhe e zgjedh gjuhën gjermane për gjuhë-amtare. Në vitin 1937 është detyruar të largohet nga Austria për shkak të Anshlusit dhe persekutimit të hebrenjve. Gjatë kohës së luftës dhe pas saj jeton në Angli dhe kjo ndikon fatin e tij të shkrimtarit, sepse nuk ka qenë e lehtë të fitonte popullaritet në kohën e luftës dhe duke shkruar në një gjuhë të huaj për shtetin-pritës. Karriera botërore e Elias Kaneti fillon në vitet e 60-të të shekullit të kaluar, kur shtëpia më e madhe botuese gjermane boton librat e tij. 1981 është viti, në të cilin fiton çmimin Nobel për letërsi dhe në karrigen e nobelistëve shkruan Rusçuk (emrin e qytetit të lindjes së tij). Natyrisht shkrimtari nuk identifikohet vetëm me një shtet – ai ka disa vende, në të cilat ndihet si në shtëpinë e tij – dhe Ruse, bashkë me Cyrih dhe Vjenë, është një prej tyre.
Në vitin 1931 Elias Kaneti shkruan romanin e tij të vetëm – “Verbimi”, por publiku dhe kritika i kushtojnë vëmendje pas Luftës së Dytë Botërore. Vepra e tij filozofike “Masat dhe pushteti”, të përfunduar gjatë vitit 1960-të është kryesorja për veprimtarinë e tij të shkrimtarit, ku ai analizon ekzistencën e njeriut, marrëzinë, vdekjen dhe ku jep pikëpamjen e tij mbi probleme të lidhura me pushtetin dhe organizatat masive. Të gjitha librat e tij – proza letrare, pjesët teatrale dhe esetë, tregojnë atë çast dhe kulm të pjekurisë njerëzore, kur shkrimtari sistematizon përvojën jetësore, duke u kthyer në fëmijëri në Rusçuk.
Kur njeriu lexon autobiografinë e tij, kupton se Elias Kaneti zbulon simbolet kryesore të pushtetit dhe të masave akoma në fëmijëri – thotë profesoresha Penka Angellova. – Kështu mendimtari “lind” akoma atëherë, në qytetin Rusçuk dhe përvoja grumbullohet pikërisht mbi bazën e gjërave të përjetuara në qytetin e lindjes.
Elias Kaneti fillon kujtimet e tij me përshkrimin e qytetit, ku jetonin njerëz me prejardhje të ndryshme dhe vetëm brenda një dite mund të dëgjoheshin shtatë apo tetë gjuhë. Pikërisht në Rusçuk ai mëson gjuhën bullgare nga shërbëtorët e vegjël, të ardhur nga fshatrat përreth. Atje ai dëgjon tregimet e tyre për vurkollakët që kalojnë lumin e ngrirë Danub, bashkë me ta i bëhet mishi kokrra-kokrra në qoshen e dhomës. Atje shikon kalimin e Kometës Halley, duke emocionuar bashkë me masat dhe duke pritur fundin e botës. Shkrimtari jeton deri në moshën 89 vjeç dhe në 76 ai merr çmimin Nobel për letërsi për krijimtarinë e tij të përbashkët, karakteristikat e së cilës janë largpamësia, pasuria koncepuale dhe fuqia artistike.
Elias Kaneti është shtetas i Evropës, i lindur në Bullgari – ai është në të njëjtën kohë nobelist bullgar, gjerman dhe austriak – nënvizon Penka Angellova.
Cikli “Sofja e padukshme” për këtë vit do të mbyllet me ekspozitën “Artizanët e Sofjes”, kushtuar trashëgimisë kulturore të luajtshme. Ekspozita do të hapet sot, 21 tetor, në hapësirën e Sallave të rinovuara Qendrore të Tregut në kryeqytet...
Deri në fund të vitit bullgarët do të takohen me kulturën franceze në formën e një sërë shfaqjesh filmash, leximesh letrare, konferencash, ekspozitash etj . Rasti është 145 vjet nga vendosja e marrëdhënieve diplomatike midis Francës dhe..
Një nga vendet më interesante dhe plot ngjyra në çdo vendbanim është tregu i tij. Pavarësisht nëse është i hapur përditë apo në një ditë të veçantë të javës, nëse ka ose jo specifika të produkteve që ofron, tregu është një fenomen kulturor që ka..
Si një galerie arti në mes të pyllit e përshkruajnë dëshmitarët shatërvanin me belvedere pranë fshatit Konçerajoni i qytetit Momçillgrad të Bullgarisë..