A mungojnë punëtorë në tregun e punës në Bullgari dhe a mund të presim zgjidhjen e këtij problemi, po të importojmë punëtorë nga shtete të treta – për këtë folën pjesëmarrësit e forumit të organizuar nga fondacioni “Fridrih Ebert” dhe shoqata “Bullgaria Solidare”. Sipas këshilltares ekonomike pranë Konfederatës së Punës “Podkrepa” Vanja Grigorova problemi i vërtetë i ekonomisë sonë nuk është mungesa e kuadrove, por mbyllja e dhe mungesa e shkollave profesionale, të cilat mund të përgatitin nëpunësit e ardhshëm për degët e ndryshme të ekonomisë.Ky është konkluzioni i bërë pas takimeve të zhvilluara mes sindikatave, përfaqësuesve të Agjencisë së punësimit dhe punëdhënësve në tri qytete bullgare – Plovdiv, Kazaknllëk dhe Varna. Sipas Grigorovës profesioni i punëtorëve nuk është prestigjioz dhe prandaj nuk ka shumë njerëz që dëshirojnë të aplikojnë për pozitat e lira në uzinat dhe ndërmarrjet industriale. Ajo komentoi dhe kërkesat e biznesit për planifikim nga ana e shtetit, në mënyrë që secili njeri që ka mësuar në shkollë profesionale të detyrohet punojë në përputhje me specialitetin e tij. Edhe pse përkohësisht, një propozim i tillë mund të lehtësojë situatën e rëndë me mungesën e kuadrove , por vetëm në se ka garanci përkatëse nga ana e punëdhënësve. Të gjitha aspektet e problemit janë përshkruar hollësisht në një raport, ku ka dhe propozime konkrete për amendamente legjislative në tri drejtime:

Në vend të parë duhet të ndalojmë migracionin e punëtorëve, d.m.th. duhet të ndalojmë importin e njerëzve nga shtete të treta, të cilët janë gati të punojnë për pak para” – komentoi Vanja Grigorova.  – “Në vend të dytë – duhet të përqendrohemi mbi shkollat profesionale, por me garanci nga ana e punëdhënësve për këtë se pas diplomimit në specialitetin përkatës njerëzit do të fillojnë punë dhe do të marrin një rrogë të mirë. Gjëja e tretë me rëndësi është që biznesi të detyrohet të informojë zyrat e punësimit për vendet e lira pune. Kështu ata që janë në tregun e punës do të kenë informacion të saktë dhe qeveria do të disponojë me të dhëna të sakta për nevojat e tregut dhe për pagat në sektorët e ndryshëm. Mendojmë se këta tre hapë do të japin rezultate pozitive.

Në forum u komentua dhe një temë tjetër aktuale nga rendi evropian i ditës, e lidhur me transportin ndërkombëtar të mallrave. Rezultatet e anketës zyrare me pjesëmarrjen e 100 bullgarëve, të zhvilluar posaçërisht në lidhje me raportin e përmendur tregojnë se si ndihen shoferët e transportit ndërkombëtar në vendet e tyre të punës. Po të pranojmë se ata marrin mesatarisht 2 mijë euro (rreth 4 mijë leva) për muaj, paga e tyre siguron një standard të mirë të jetesës vetëm për familjet e tyre në Bullgari, kurse jo për ta jashtë shtetit, ku shoferët ndodhen në pjesën më të madhe të kohës. Një problem tjetër të madh janë të ardhurat në bazë të të cilave llogariten kontributet e tyre shoqërore dhe shëndetësore. Zakonisht pagat e tyre për efekt të llogaritjes së kontributeve janë shumë të ulëta – afër pagës minimale për Bullgarinë. Të gjitha të ardhurat e tyre mbi rogën mujore i marrin si dietë, me të cilën shoferët duhet të paguajnë shpenzimet e tyre të ditës jashtë shtetit. Shpesh ata punojnë jashtë orarit dhe i manipulojnë tahografët.

Prapë së prapi, po të zgjedhin të mbeten në Bullgari, njerëzit në moshë pune mund të gjejnë vendin e tyre të përshtatshëm për zhvillim profesional, sepse sipas të dhënave të Agjencisë së punësimit vendet e lira pune në Bullgari për datën 5 nëntor 2018 kanë qenë pak më shumë se 13 mijë. Njerëzit e regjistruar në Zyrat e punësimit janë 193 mijë, d.m.th. për çdo vend pune ka 15 të papunë. Sipas Vanja grigorovës për shumë prej këtyre vendeve pune s’ka nevojë për kualifikim të posaçëm – vetëm për dëshirë për punë.

Përgatiti në shqip: Jordanka Ivanova
Foto: BGNES