Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Shkencëtarë punojnë metoda të reja për shfrytëzimin dhe ruajtjen e energjisë së pastër

| rinovuar më 20-01-10 5.07.MD

Si të ulen emetimet e dioksidit të karbonit në atmosferë, të cilat janë shkak për efektin e serrës dhe ndryshimet e mëdha të klimës? Përgjigjen e kësaj pyetjeje fondamentale, nga e cila varet e ardhmja e planetit, preokupon shkencëtarët e mbarë botës. Tek ne përfaqësues të afro 20 organizatave të shkencëtarëve, të arsimtarëve dhe shoqërore bashkuan përpjekjet për të kërkuar zgjidhjen nëpërmjet Programit Kombëtar “Energji me karbon të ulët për transportin dhe për shtëpinë”.

Ulja e gazit të serrës në atmosferë mund të arrihet nëpërmjet kalimit te lënde djegëse me emisione zero. Për fat të keq shfrytëzimi kryesisht i lëndëve djegëse që nuk lëshojnë dioksidin e karbonit nuk mund të realizohet për një kohë të shkurtër. Ky është qëndrimi i profesorit Konstantin Haxhiivanov, koordinator i Programit Kombëtar.

Tani shkencëtarë nga Akademia Bullgare e Shkencave hartojnë metoda për kapjen e dioksidit të karbonit dhe për shfrytëzimin e tij të pjesshëm. Të paktën gjysma e sasisë të hyjë në përdorim, kjo do të jetë një zgjidhje e mirë ekonomike, komentoi profesori. Sipas tij një nga metodat e suksesshme për kapjen e gazit të serrës është nëpërmjet shfrytëzimit të membranave për ndarjen e tij. Kështu ai do të ruhet dhe nuk do të lëshohet në atmosferë. Metoda të tjera avangarde janë shpërbërja e gazit nëpërmjet plazmës dhe shfrytëzimi i disa bimëve si algat të cilat në sajë të fotosintezës thithin me ritme të shpejta dioksidin karbonik.

Ruajtja dhe transformimi i energjisë ripërtëritëse gjithashtu kanë vend në Programin Kombëtar:

Çështja është se si energjia e burimeve ripërtëritëse energjetike si dielli, era etj. të ruhet – thekson profesori Konstantin Haxhiivanov. – Ne punojmë për krijimin e baterive të tipit të ri, projektojmë automjete elektrike dhe mjete transportuese, të cilët lëvizen me hidrogjen. Ndër to me më shumë rëndësi janë hibridet, të cilët gërshetojnë dy burimet e energjisë, sepse në se bateria do të shkarkohet menjëherë mund të fillojë përdorimi i hidrogjenit dhe kështu sigurohet lëvizja.

Trolejbus hibridi që vihet në lëvizje me bateri dhe hidrogjen – energjinë e së ardhmes do të transportojë udhëtarë në kryeqytet, parashikon profesori Haxhiivanov. Kjo do të bëhet të paktën pas tri vitesh, kur shkencëtarët do të jenë gati me projektin e tij. Hidrogjenin e kërkojnë edhe në ndërtimin e anijeve, sepse kur ai digjet nuk ka emetime të karbonit. Një ekip i Universitetit të qytetit Ruse aktualisht harton një projekt për anije ekologjike lumore.

Në program parashikohet krijimi i një anijeje lumore, e cila të vihet në lëvizje me hidrogjen dhe në të njëjtën kohë të shfrytëzojë energji që sigurohet nga panele diellore – shpjegon profesoresha Velizara Pençeva nga Universiteti në qytetin danubian Ruse. – Së bashku me bashkinë e qytetit bullgar Silistra dhe kolegë rumunë tashmë zhvilluam idenë për një anije e cila vihet në lëvizje nga energjia diellore. Tani punojmë edhe mbi problemin për shfrytëzimin e hidrogjenit. Duke shfrytëzuar burime alternative për vënien në lëvizje të mjeteve transportuese në vend të motorëve me djegien e brendshme që lëshojnë emisione të dëmshme, do të ndihmojmë lumin Danub, qytetet dhe fshatrat përgjatë rrjedhjes dhe doemos natyrën në rajon. Shpresojmë që gjatë vitit 2021 do të arrijmë të realizojmë një version i anijes sonë, që mund të shfrytëzohet si për qëllime turistike, ashtu edhe për transportim në distanca të shkurtra.

Metodat inovative për shfrytëzimin dhe ruajtjen e energjisë së pastër do të gjejnë aplikim praktik edhe në projekte të tjera interesante si për shembull sigurimin autonom të energjisë elektrike për banesën e një familjeje.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

Foto: arkiv personal, eplus.bas.bg



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Një filial i Universitetit në qytetin Ruse do të hapet në Taraklia

Një filial i Universitetit Ruse do të hapet në qytetin moldavian Taraklia. Kjo u vendos me një dekret të Këshillit të Ministrave. Udhëheqja e Universitetit në Ruse përpiqet për të hapur një filial të tij në qytetin moldavian që nga viti 2016...

botuar më 24-03-28 5.32.MD

Në BE, shkalla e vdekshmërisë për shkak të një aksidenti kardiovaskular është më e larta në Bullgari

Çdo vit në BE ka më shumë se 6 milionë raste të reja dhe mbi 1.8 milionë vdekje që lidhen me sëmundjet kardiovaskulare, raporton BTA, duke cituar zëvendëskryeministren dhe ministren e punëve të jashtme në dorëheqje Maria Gabriel. Në një konferencë..

botuar më 24-03-28 11.23.PD

Mbi 900 fëmijë në vendin tonë janë në pritje të prindërve birësues, është dyfishuar numri i atyre që duan të birësojnë

Në fillim të këtij viti më shumë se 1600 familje kanë treguar gatishmëri për të birësuar një fëmijë dhe numri i fëmijëve për të cilët janë kërkuar birësues të përshtatshëm ka qenë pak më shumë se 900. Sipas të dhënave të Agjencisë së Ndihmës..

botuar më 24-03-28 8.54.PD