„Gjeniu është ai ferment që e bën mushtin të vlojë dhe të bëhet verë." Në çdo pikë vere ka miliona fermente që flluskojnë, ziejnë, vlojnë, shfaqen, por duhet ta dish, biri im, nëse gjejnë kushte për t'u shfaqur. Çdo person ka në vetvete një gjeni potencial për diçka. Por nëse nuk gjen kushtet që të shfaqet... Nëse ngrin lëngu i rrushit që zien në kazan, ngrijnë edhe genet edhe fermentët. Nëse lëngu hollohet me ujë - gjithashtu. Prandaj dhe skllavëria i shtyp dhe i helmon njerëzit, sepse njeriu është gjithmonë i shqetësuar. Dhe prandaj gjeniu bullgar në të kaluarën nuk ka spikatur shumë, sepse ishte i shqetësuar” – fjalët e Vladimir Dimitrov – Mjeshtëri. Piktori i shpirtrave, siç e quajnë shpesh artistin gjenial bullgar, ndan mendimet e tij në një bisedë me shkrimtarin dhe gazetarin Mihail Topalov.

Sa herë i afrohemi kujtimit të Vladimir Dimitrov-Mjeshtrit, zbulojmë diçka të re për ne si bullgarë. Jo vetëm për pikturat e tij, por edhe për përvojën e fituar nga studimet në Paris dhe nga të gjitha pjesëmarrjet e tij në ekspozita dhe udhëtime nëpër botë, Mjeshtri inpononte respekt dhe atij i bëheshin pyetje për artin dhe botën nga bashkëkohësit e tij. Dhe sot, me të njëjtin kuriozitet të gjallë, kërkojmë t'i afrohemi artistit nëpërmjet kujtesës. Në momente të tilla shkojmë te njerëzit në Kjustendil dhe në fshatin Shishkovci, i cili është një “shtëpi” e vërtetë për artin e Mjeshtrit. Aty rrugëve, lulishteve e oborreve, edhe tani njerëzit duket se presin që artisti flokëbardhë të kalojë me kavaletin e tij.

• Sesi të lexojmë imazhin e “Madonës Bullgare” sipas asaj që është e koduar në krijimtarinë e Mjeshtrit?

1 shkurti - Ditëlindja e Vladimir Dimitrovit - është një festë e vërtetë për Kjustendilin. Jeta e çdo banori këtu kalon gjithnjë nga pikturat e Mjeshtrit, nga shtëpitë dhe pemët e pikturuara nga artisti, nga njerëzit e stampuar si kujtim në telajo. Jeta në Kjustendil kalon edhe nëpër galerinë, ku ruhen shumica e kryeveprave të Vladimir Dimitrov - Mjeshtrit.

"Puna e tij është si një bekim i vërtetë për qytetin tonë dhe për ne - rreth pesëdhjetë artistë që jemi këtu" - thotë Evgeni Serafimov, i cili ndihet i përzgjedhur për të treguar dhe eksploruar punën e paraardhësit të tij të shquar:

“Kjo është një festë e madhe për qytetin tonë – 1 shkurti, sepse mbi të gjitha arti është sharmi i këtij vendi. Dhe gjithçka që më ndodh dhe më ka ndodhur personalisht ndër vite, ka nisur nga ky njeri, nga pikturat e Mjeshtrit. Nuk ka asnjë artist në Kjustendil që të mos jetë i lidhur me këtë vepër dhe secili prej tyre flet me të njëjtën dashuri dhe admirim që ndjej unë për Mjeshtrin. Çdo vit më 1 shkurt mes nesh “lind” sërish Mjeshtri.

Është një shans për ne që Mjeshtri është nga ky rajon. Ai studioi në Kjustendil dhe më pas u kthye përsëri për të punuar dhe na la pikturat e tij më të bukura. Prandaj kemi këtë Galeri Kombëtare “Vladimir Dimitrov – Mjeshtri”. Çdo vit për ditëlindjen e tij, galeria përgatit diçka ndryshe dhe të paharrueshme. Në emër të Mjeshtrit këtë vit do të jepet Çmimi Kombëtar i Pikturës. Pak vite më parë, ky çmim u rikthye si çmim kombëtar për ekspozitën më të mirë të pikturës së artistëve bashkëkohorë të prezantuar gjatë vitit të kaluar kalendarik. Fituesi i saj gjithashtu merr mundësinë të organizojë një ekspozitë personale në galerinë e Mjeshtrit në Kjustendil. Kështu këtë vit do të shohim një ekspozitë të mrekullueshme pikture të fituesit të ri të çmimit - Atanas Parushev.

Për festën, por dhe për ekspozitën, shumë artistë vijnë në qytet, jo vetëm nga rajoni i Kjustendilit, por nga i gjithë vendi. Sipas traditës, pasi vizitojnë galerinë, të gjithë shkojnë në fshatin Shishkovci, ku ndodhet shtëpia-muze e Vladimir Dimitrovit, ndërsa në qendër të fshatit është edhe vendi i pelegrinazhit. Kështu, më 1 shkurt, Kjustendili bëhet kryeqyteti i artit dhe emocionet janë gjithmonë të mëdha. Ky është gjithashtu një rast i mirë për të parë galerinë e mbushur me autorët më të mirë bashkëkohorë bullgarë të skulpturës dhe pikturës. Këtu takohen, bisedojnë, shikojnë veprat dhe emri i Mjeshtrit përmendet vazhdimisht - pra ai është përsëri mes nesh. Atmosfera është shumë solemne dhe, në mënyrën bullgare, e ngrohtë dhe e këndshme”.

• Vlladimir Dimitrov-Mjeshtri: “Që të jemi mirë, duhet të jemi më bujarë njëri ndaj tjetrit“

Përgatiti në shqip: Kostandina Bello

Foto: Facebook/ Art Gallery "Vladimir Dimitrov-Maystora"