ПРОГРАМИ
en de ru fr es sr gr al tr ro
Programi i ditës
Ndaje
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Theksi i politikës së brendshme: Shkencëtarët bullgarë - me kontribut në zbulimin e “Pjesëzës së Zotit” në CERN

Zbulimi i një pjese elementare, vetitë e së cilës janë si ato të të ashtuquajturit “Higgs boson”, i cili është i njohur gjithashtu si “Pjesëza e Zotit”, ishte tema, e cila tërhoqi vëmendjen e të gjitha mediave botërore gjatë javës së kaluar. Ajo ishte në qendër të vëmendjes edhe në mediat bullgare jo vetëm për shkak të rëndësisë së madhe të këtij zbulimi, por edhe për kontributin e konsiderueshëm bullgar në të. “Higgs boson”-i është pjesëza më e kërkuar nga fizika bashkëkohore, sepse konsiderohet se ajo do t’i japë përgjigje pyetjes se si është krijuar Universi. Puna mbi këtë projekt ndërkombëtar ka filluar para më se 20 vjetësh në CERN dhe deri tani janë investuar 10 mlrd franga zviceranë. Në të marrin pjesë 39 vende, 193 institute dhe 3300 shkencëtarë. Shkencëtarët bullgarë nga Universiteti “Shën Klementi i Ohrit” dhe nga Instituti për studime bërthamore dhe energjetikë bërthamore pranë Akademisë Bullgare të Shkencave kanë një kontribut të konsiderueshëm në eksperiment që nga vetë fillimi i tij. Ata kanë përqendruar pjesëmarrjen e tyre në një prej dy eksperimenteve të mëdha të Përplasësit të Madh të Hadroneve, i cili duhet të rikrijojë kushtet e Shpërthimit të Madh nëpërmjet përplasjes së dy rrezeve patronesh me një shpejtësi të afërt me atë të dritës. Disa firma bullgare kanë prodhuar një pjesë të pajisjes së Përplasësit, gjë që i ka sjellë vendit tonë mbi 5 mln dollarë. Pjesëmarrja më serioze e shkencëtarëve bullgarë është në dizajnin, prodhimin, testimin dhe integrimin e kamerave me plane rezistuese. Për prodhimin e tyre në Institutin për studime bërthamore dhe energjetikë bërthamore është krijuar një laborator i posaçëm. Aktualisht ekipe bullgare përgjigjen për mirëmbajtjen e këtyre kamerave, marrin pjesë në analizën e të dhënave dhe në interpretimin e rezultateve. Sipas specialistëve ky eksperiment do t’u japë përgjigje jo vetëm shumë pyetjeve fundamentale në fizikë, por do të jetë i dobishëm edhe në sfera të tjera, si për shembull në krijimin e metodave të reja për mjekimin e kancerit, ose për përpunimin e mbeturinave bërthamore.

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!
Radio Bullgaria LAJME   

Më shumë nga rubrika

Godina e Universitetit të Sofjes

Shpallën renditjen e institucioneve të arsimit të lartë dhe diplomat më fitimprurëse për vitin 2024

Në edicionin e 14-të të Sistemit të Vlerësimit të Institucioneve të Arsimit të Lartë në Bullgari për vitin 2024, Universiteti i Sofjes “Shën Klementi i Ohrit” është në vendin e parë në 22 fusha profesionale. Sistemi i vlerësimit krahason performancën e 51..

botuar më 24-11-02 1.25.MD

BNT feston me një program të veçantë 65 vjetorin e themelimit

Televizioni Kombëtar Bullgar (BNT) do të shënojë më 7 nëntor të këtij viti 65 vjetorin e themelimit të tij, njoftuan mediat publike. Këtë ditë, një nga drejtueset e njohura të lajmeve Radina Çervenova do të rikthehet në emisionin qendror “Nëpër botë dhe te..

botuar më 24-11-02 6.20.PD

Parashikimi i motit për fundjavën

Temperaturat minimale të shtunën do të lëvizin ndërmjet 5° dhe 10°, vende-vende në ultësira dhe lugina nga 1° deri në 4°, në Sofje rreth 4°. Gjatë ditës do të mbajë mot me diell por me erë. Maksimumi do të jetë nga 20° deri në 25°, në Sofje -..

botuar më 24-11-01 7.35.MD

MOTI
Zgjidhni qytetin: Sofja
Vranësira
min: 6 | maks: 13
Vranësira
min: 12 | maks: 13
Vranësira
min: 9 | maks: 11
Vranësira
min: 9 | maks: 13
Vranësira
min: 10 | maks: 12
Vranësira
min: 10 | maks: 12
Vranësira
min: 9 | maks: 11
Vranësira
min: 6 | maks: 10
Vranësira
min: 9 | maks: 12
Vranësira
min: 4 | maks: 14
Vranësira
min: 10 | maks: 12
Vranësira
min: 9 | maks: 12
Vranësira
min: 7 | maks: 13
Vranësira
min: 5 | maks: 11
Vranësira
min: 10 | maks: 12
Vranësira
min: 9 | maks: 13
Vranësira
min: 7 | maks: 9
Vranësira
min: 10 | maks: 11
Vranësira
min: 8 | maks: 10
Vranësira
min: 10 | maks: 12
Vranësira
min: 5 | maks: 10
Vranësira
min: 7 | maks: 11
Vranësira
min: 9 | maks: 12
Vranësira
min: 7 | maks: 8
Vranësira
min: 10 | maks: 13
Vranësira
min: 8 | maks: 10
Vranësira
min: 9 | maks: 12
BULLGARIA NË FOTOGRAFI
Cili artist bullgar me famë botërore ka pikturuar kartat QSL për Radio Bullgarinë?
Jasen Gjuzelev
Teodor Ushev
Hristo Javashev - Kristo
Ilija Pejkov
Lika Janko

MË TË VIZITUARAT

Shpallën renditjen e institucioneve të arsimit të lartë dhe diplomat më fitimprurëse për vitin 2024

Në edicionin e 14-të të Sistemit të Vlerësimit të Institucioneve të Arsimit të Lartë në Bullgari për vitin 2024, Universiteti i Sofjes “Shën Klementi i..

botuar më 24-11-02 1.25.MD

BNT feston me një program të veçantë 65 vjetorin e themelimit

Televizioni Kombëtar Bullgar (BNT) do të shënojë më 7 nëntor të këtij viti 65 vjetorin e themelimit të tij, njoftuan mediat publike. Këtë ditë, një nga..

botuar më 24-11-02 6.20.PD

albanian@bnr.bg

+359 2 9336 650

Общи условия за използване на сайта | Политика за поверителност | Политика за "бисквитки"