Pllamena Teneva-Man është bullgare, e cila prej 20 vjetëve jeton në Francë. Ajo është nisur menjëherë pas diplomimit të vet në Universitetin Teknik në Sofje. Arsimi në fushën e telekomunikimeve i ka hapur dyert për punë në kompani të mëdha ndërkombëtare me përfaqësi nëpër të gjithë botën. Vet ajo thotë se është mes klasave të para në Sofje, studimi i të cilave në universitet është zhvilluar në gjuhë të huaj dhe me pjesëmarrje në programe arsimore evropiane. Kështu rruga e specialistëve të rinj drejt kompanive botërore ka qenë e hapur me lehtësi. “Asnjëherë nuk jam ndier e nënvlerësuar për shkak të kësaj se vij nga Bullgaria, nuk kam ndier të më mungojë diçka në arsim. Në Universitetin Teknik ai është shumë solid dhe serioz”-thotë Pllamena Teneva-Man.
“Më pas çdo lëndë, çdo një notë e diplomës sime qenë krejtësisht të njohura. Në firmë më pranuan vetëm me një përkthim të diplomës, pa mbajtur provime të tjera. Dhe jo vetëm kaq, në rrugën time profesionale takoj bullgarë të shumtë, të cilët janë kolegë nga universiteti dhe në të njëjtën mënyrë janë realizuar shumë mirë jashtë shtetit. Që të gjithë e përmendim vetëm me të mirë arsimin tonë në Bullgari.”
Pllamena shikon farën e suksesit akoma në vitet e saj të rinisë kur ka zhvilluar cilësi për një përshtatje të shpejtë.
“Bullgarët jemi të fortë, ky është një vend në të cilin jo çdo gjë është e lehtë - nga ana financiare, ekonomike dhe politike. Nuk është e lehtë të mëresh me strukturën në nivelin shtetëror dhe administrativ. E gjithë kjo më bën të mos frikësohem prej vështirësive. Kurse jashtë sikur njerëzit janë më të ledhatuar, e them këtë me shumë siklet, kuptohet. Ata janë rritur në disa shtete të rregulluara dhe u duhet shumë pak, që të destabilizohen. Kurse unë jam e fortë, jam e skalitur dhe nuk frikësohem prej ndryshimeve”.
Bullgarja jeton bashkë me familjen e saj, dy fëmijët dhe bashkëshortin - francez, në një qytet të vogël në jug nga Parisi, në 30 kilometra nga qyteti nëpër autostradë. Tani, për shkak të pandemisë, çdo gjë në kryeqytetin francez ka ndaluar dhe Pllamena thotë se prej kohe nuk ka shkuar në qytet.
“Qëndrojmë vetëm në këtë qytezë të bukur e piktoreske, jemi shumë afër pyllit. Këtu ka një natyrë shumë të bukur. Asnjë kafe ose restorant nuk po punojnë në këtë moment në Paris, nuk ka ngjarje kulturore, muzetë janë të mbyllur, jeta ka ngrirë. Me këtë fytyra dhe pamja e Francës ndryshuan, në televizionin vendas tregonin njerëz, të cilët shëtisin përgjatë brigjeve të lumit Sena, kurse policët kalojnë dhe i evakuojnë. Por, njeriu nuk duhet që t’i nënshtrohet panikut dhe stresit, sepse e gjithë kjo ndikon keq. Përndryshe vitin e kaluar mundëm të vijmë bashkë me fëmijët dhe me bashkëshortin tim deri në Bullgari. Ky qe një gëzim i madh, sepse Covid situata ndryshoi që të gjithë jetën tonë. Më përpara ktheheshim më shpesh, për Pashkët, pas kësaj gjatë muajit nëntor dhe dhjetor, edhe gjatë verës. Fëmijët e mi e zotërojnë gjuhën bullgare. Ata qenë në shkollat e ditës së diel në Paris, si dhe shumë bullgarë të tjerë këtu. Bashkëshorti im ngulmon shumë që ata të dinë dhe të mësojnë gjuhën bullgare. Mësuesit bullgarë janë të mirë, zhvillojnë dhe një arsim virtual. Kjo kërkon dhe shumë punë dhe investim nga ana e prindërve, që të mund të mësohet seriozisht. Unë këmbëngul shumë që fëmijët tanë të mësojnë për Bullgarinë përmes historisë dhe letërsisë, kjo zhvillon karakterin dhe njohjen për botën. Blejmë libra të shumta në gjuhën bullgare, lexojmë vjersha të poetëve tanë të mëdhenj. Nga Bullgaria nuk kthehemi pa libra. Na dërgojnë dhe të afërmit tanë. Bëjmë maksimumin, që të mund të mbajmë Bullgarinë në familje.
Foto: arkiv personal
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Vetëm disa kilometra në perëndim të kufirit midis Greqisë dhe Shqipërisë dhe rreth 40 kilometra nga qendra rajonale e Korçës ndodhet qyteti shqiptar i Bilishtit. Pjesë e popullsisë intelektuale atje është edhe Llazo Nestori - përfaqësues i pakicës..
Më 27 tetor mbushen 165 vjet nga lindja e akademikut Aleksandër Teodorov-Ballan, i cili ishte teoricieni i parë i gjuhës letrare, fonetikës dhe gramatikës bullgare. Ai lindi në vitin 1859 në fshatin Kubej të Besarabisë. U diplomua në shkollën e..
Pas Çlirimit të Bullgarisë nga sundimi osman(1878), arkitektë nga Evropa u dyndën në Sofje, kryeqytetin e ri bullgar të shpallur në vitin 1879, për t'i dhënë asaj një pamje moderne dhe një organizim funksional. Në vitet 90-të të shekullit XX,..