Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Shën Dhimitër – mbrojtës dhe mrekullibërës

Foto: nessebarinfo.com

Në traditën bullgare Dita e Shën Dhimitrit është ndër festat më të respektuara dhe të dashura. Ortodoksia lindore kremton kujtimin e Shën Dhimitrit Mirovliti më 26 tetor. Në kalendarin popullor kjo ditë lidhet me kthesën e sezonit. Besohet se nga kjo ditë fillon dimri.

Nëpërfytyrimet folklorike Shën Dhimitër është vëlla – binjak i Shën Gjergjit. Të dy ata janë shenjtor kalorës, të dy ata kanë lidhje me punën bujqësore. Ditën e Shën Gjergjit, që bie më 6 maj, në mënyrë rituale fillon puna fushore, atëherë pronarët e tokës dhe kopeve pajtohen me punëtorët, blegtorët dhe barinjtë, ndërsa Ditën e Shën Dhimitrit paguajnë me to dhe i lirojnë.

Siç dihet nga jetëshkrimi, Shën Dhimitri lindi në shekullin e III në qytetin Selanik, në një familje të krishterësh, që fshehën besimin e tyre sepse në atë kohë ndjekësit e Krishtit u persekutuan mizorisht. Dhimitër ishte i dhuruar me dhuni të jashtëzakonshme dhe bukuri fizike. Pas vdekjes së të atit, ai u bë kryetar bashkie, pranoi besimin e Krishtit dhe predikonte krishterimin në mesin e banorëve të Selanikut. Ai vdiq dëshmor për besimin e tij. Trupi i tij u varros në vendin e martirizimit. Mbi varrin e tij në Selanik u ngrit një kishë e vogël, në vendin e së cilës sot ndodhet një bazilikë në të cilën ruhen lipsanet e shenjtorit. Nga varri i Shën Dhimitrit  dilte erë miro dhe për këtë u quajt Shën Dhimitër Mirovliti. Shumë të krishterë dëshmojnë për mrekullitë që u ndodhën pas një vizite në tempull ose një lutje të sinqertë përpara ikonës së Shën Dhimitrit.

Në përfytyrimet folklorike bullgare Shën Dhimitër është mbrojtës i familjes, u ndihmon njerëzve që nga lindja deri në vdekje.

Tek ne Dita e Shën Dhimitrit që prej kohe është një festë e madhe. Në të kaluarën e gjithë familja mblidhej dhe të gjithë kurbetçinj, punëtorët fushorë, shërbëtorët deshën që të ishin në shtëpi për festën. Shpesh fshatra të tëra zgjodhën Shën Dhimitër si mbrojtës.

Respekti i madh ndaj shenjtorit tregohet në një sërë këngësh popullore. Prej tyre për ditën e sotme festive zgjodhëm “Shën Dhimitri tri kisha po ndërton” në interpretim të duetit Daniell Spasov dhe Milen Dimitrov. Kjo këngë është pjesë e albumit të tyre “Misteri i ritit”.

Kënga tregon si Mrekullibërësi po ndërton tri kisha – në njërën do të pagëzojë, në të dytën do të martojë, në të tretën do të falë.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Foto: Muzeu Kombëtar Etnografik – Akademia Bullgare e Shkencave

E kuqe dhe e bardhë - amuleti bullgar i pranverës për shëndet është i mbështjell me legjenda dhe besime

Sipas besimeve popullore, ngjyra e kuqe zotëron fuqinë e diellit dhe i jep vitalitet çdo qenieje të gjallë, ndërsa e bardha simbolizon pastërtinë, pafajësinë dhe gëzimin. Shfaqja e fijeve të përdredhura të bardha dhe të kuqe të njohura si..

botuar më 25-03-01 8.30.PD
Hristo Stojçev

Hyjmë në studion e gdhendjes së drurit në Samovodska Çarshija

Rëndësinë më të madhe zanati e fitoi gjatë Rilindjes, kur gdhendja e drurit hyri në shtëpitë e bullgarëve si një mjet zbukurimi, ne mund ta gjejmë në kompozime komplekse arkitekturore, ikonostasa, por edhe në dekorimin e objekteve. Ta pikturosh..

botuar më 25-02-24 7.30.PD

Shkencëtarët francezë do të studiojnë trashëgiminë kulturore të ruajtur në "Etëra"

Shkencëtarët nga Universiteti Sorbonne në Paris do të studiojnë trashëgiminë kulturore në Muzeun Etnografik Rajonal të Etërit në ajër të hapur, raportoi Televizioni Kombëtar Bullgar (BNT). Në mars të këtij viti, shkencëtarët francezë, së bashku me ekspertë..

botuar më 25-02-07 5.58.MD