Ichak Finci ka lindur më 25 prill, pjesë e të ashtuquajturit “brezi i artë” i aktorëve bullgarë. Për udhëtimin e tij 91-vjeçar në tokë, Icko Finci le gjurmë të dallueshme në jetën teatrale, filmike dhe kulturore bullgare.

Ai ka lindur në Sofje, por familja e tij e ka origjinën nga Sarajeva. Të qënurit aktor dukej sikur ishte e paracaktuar nga fati, pasi babai i tij, Samuel, ishte gjithashtu aktor, recitues dhe regjisor i produksioneve teatrore. Kështu, Ichak u ngjit në skenë që kur ishte në kopshtin e fëmijëve, ku luajti në një shfaqje të bazuar në përrallën "Borëbardha dhe shtatë xhuxhat". Rruga drejt dashurisë së publikut kalon nëpër VITIZ (që njihet tani si Akademia Kombëtare e Arteve të Teatrit dhe Filmit), ku ai u bë pjesë e klasës së pedagogut të shquar bullgar të teatrit Prof. Stefan Sërçaxhiev dhe studioi së bashku me shumë yje të ardhshëm të skenës bullgare:

"Më pyetët për pranimin tim në VITIZ dhe për njerëzit që takova atje. Njerëz që më vonë u bënë artistë të famshëm dhe shumicën e tyre i pashë në Teatrin Satirik, ku shkova në vitin 1960. Në VITIZ isha në të njëjtën klasë me Tatjana Llollova, Hindo Kasimov, Cako Daçev, Nikolla Anastasov, Dosjo Dosev, Grigor Vaçkov - kujton aktori për Radio Bullgarinë dhe ndan një sërë momentesh interesante: Me Tatjana Llollovën, më kujtohet mirë, ishim në një trupë që bënte turne në Bullgari dhe zgjati 30-40 ditë. Ne ishim në qytete të ndryshme duke prezantuar një program të estradës dhe luanim edhe në një dramatizim të një tregimi nga Çehovi.

Për rolin e tij të parë në Teatrin Satirik - shfaqjen "Dërvenica" të regjisorit dhe në atë kohë drejtor i trupës Bojan Danovski - Icko Finci tregon:

"Kjo shfaqje, më duket, ishte luajtur më parë dhe ishte interesante, dhe vetë Georgi Kallojançev ishte bërë i famshëm me rolin e tij si Presipkin. Kishim mjekër, mustaqe dhe flokë të gjata. Kjo ishte pjesëmarrja jonë e parë në Teatrin Satirik dhe aty përfundova edhe për shkak të miqësisë me regjisorin Metodi Andonov - kujton Finci”.

Një nga rolet më emblematike të aktorit është ai si muzikant në koncertin legjendar të 1 prillit, të cilin ai e organizoi së bashku me kolegët e tij Rashko Mlladenov, Nikollaj Binev dhe Todor Kolev.

"Posteri thoshte "Kryeveprat e klasikëve botërorë". Ne jemi amatorë, por e trajtojmë muzikën si një gjë të shenjtë. Aftësitë tona teknike janë të dobëta, por ndjenja jonë për muzikën është e fortë, por ne aq mundemi. Mund të jemi qesharak, por ne jemi përfshirë me shumë pasion – ashtu siç duhet” – është kategorik Finci.

Sot, tashmë 91 vjeç, Icko Finci jeton larg ritmit të vrullshëm të kryeqytetit tonë, por vazhdon të jetë i lidhur fort me jetën kulturore në Bullgari. Në vjeshtën e jetës, kur shumë njerëz ndalojnë së bëri plane, fati i sjell disa surpriza të mrekullueshme. Në vitin 2017, 51 vjet pas lidnjes së djalit të tij - aktorit Samuell Finzi, i cili po ndërton një karrierë në Gjermani - Ichak u bë sërish baba, këtë herë me një vajzë Matilda, e lindur nga gruaja e tij - regjisorja Lisa Boeva. Dashuria mes tyre lind një tjetër “fëmijë”, ndonëse dixhital – platformën online “Filizi 33”, për të cilën aktori flet në çdo moment me emocion të veçantë:

"Unë marr pjesë në veprimtarinë e një platforme që vendos në faqen e saj studime të Lisa Boevës në lidhje me historinë e artit - pikturë, skulpturë, analiza letrare. Të gjitha këto nga një këndvështrim bashkëkohor. Unë jam lexuesi që prezantoj fragmentet e ndryshme. Kjo është një platformë për edukimin në historinë e artit, për fëmijë dhe të rritur, dhe ne imagjinojmë që familjet mund të ulen para kompjuterit dhe të shikojnë, dëgjojnë dhe reflektojnë mbi të."

Zëri i butë e kadife i Icko Fincit dëgjohet edhe në dhjetëra shfaqje radiofonike, si dhe në radiodramatizime të tregimeve për fëmijë. Biografia e tij krijuese përfshin dhjetëra role të paharrueshme në skenën e teatrit, në produksionet televizive, si dhe në disa nga prodhimet emblematike të filmave bullgarë. Dhe kontributi i tij nderohet në “Murin e Famës” përballë Teatrit të kryeqytetit 199, ku shkruhet:

"Çfarë nderi! Për së gjalli ! Faleminderit!"

Foto: BTA

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello