Sipas Dhiatës së Vjetër babi i profetit ka ëndërruar se mbështjellin birin e tij me zjarr dhe e ushqejnë me flakë.Sipas përfytyrimeve popullore shenjtori është sundimtari i stuhive verore – reve, shirave, breshërve dhe bubullimave.  Është i njohur gjithashtu me emrat Grëmodolec, Grëmovnik, Grëmodoll, Grëmollomnik (të gjëtha emrat vijnë nga fjala “гръм” /grëm/, që do të thotë “bubullimë”).

Predikuesi i shenjtë jetoi në shekullin e IX-të para Krishtit, në kohën e mbretit Ahab. Mbreti qe adhurues i besimit pagan dhe e detyroi popullin e tij të adhuronte vetëm iduj si Vaali. Ata, të cilët refuzonin të tregonin respekt ndaj tyre, ndëshkoheshin. Ndër ta qe vetë profeti Ilia. Në jetëshkrimin e tij është shkruar se me lutje ai mbylli qiellin për tri vjet e gjysëm dhe gjithë vendin e pushtoi thatësira dhe uria. Për të treguar fuqinë e Zotit profeti i propozoi Ahabit të thernin kurban  dhe të pritnin për shenjë nga qielli, e cila do të tregonte besimin e vërtetë. Mbreti Ahab pranoi bastin. Priftërinjtë e perëndisë Vaal u lutën kot. Atëherë mbi dashin e kurbanit të Shën Ilias ra zjarr nga qielli – kjo qe shenja e pritur dhe dëshmia për Zotin e Vërtetë. Duke e parë këtë populli pranoi besimin e vërtetë dhe mbi tokë ranë shira. Ndër njerëzit profeti Ilia qëndroi akoma 25 vjet dhe shkoi në qiell i gjallë, me një karrocë të zjarrtë të dërguar nga Zoti. Kështu më shpesh ai prezantohet në ikonografi – në një karrocë të artë, duke mbajtur kapistrat e katër kuajve të bardhë.

Në përrallat dhe në këngët popullore Shën Ilia ndjek një dragua me karrocën e vet të artë. Dragonjtë hanë arët me grurë dhe prandaj Shën Ilia i ndjek dhe i dëbon duke hedhur kundër tyre shigjetat e tij vetëtima. Vetëtima dalin edhe nga hunda e dragoit dhe nën thundrat e kuajve.

Në përfytyrimet mitoligjike me ndikime të krishtera Shën Ilia është një nga pesë vëllezërit, mes të cilëve Zoti e ka ndarë botën. Kështu ai u bë sundimtari i stuhive, i tokës në thellësi dhe i qielli në lartësi. “Ai ecën në qiell, fluturon mbi retë dhe mbledh mjegulla dhe re, të cilat pastaj i mbyll në Detin e Zi. I mbyll dhe pastaj i liron. Jep vesë dhe shi” – tregon një grua nga rajoni i qytetit jugor Haskovo, tregimet e së cilës janë shkruar në fillim të shekullit të XX-të nga etnografi i madh Dimitër Marinov. E njëjta grua tregon gjithashtu legjendën për mbylljen e qiellit për tri vjet e gjysmë. Siapas saj Shën Ilia e bëri këtë për të ndëshkuar njerëzit e pabesë. Kur njerëzit kuptuan gabimin e tyre dhe filluan të frekuentonin kishën ai hapi qiellin dhe mbi tokë ra shi.

Më 22 korrik festojmë ditën e Shën Miroprurëses Maria Magdalena. Sipas besimeve popullore ajo është motra e Shën Ilias dhe në disa rajone e quajnë atë Magadlena e Zjarrtë. Një legjendë që i ngjan pak së parës tregon se Shën Ilia u sëmur dhe nëntë vjet nuk u ngrit nga shtrati. Për këtë arsye nëntë vjet nuk pati as erë, as shi. Gjatë kësaj kohe Shën Magdalena kërkonte ilaç dhe më në fund e gjeti atë me ndihmën e Hyjlindëses. Pasi u shërua Shën Ilia hapi Detin e Zi, nga dolën era dhe shiu.

Përgatiti në shqip: Jordanka Ivanova