Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Shën Pantelejmoni – shenjtori më i nderuar nga Nestinarët në fshatin Brodillovo në malin Stranxha

10
Foto: личен архив

Në kalendarin e kishës, 27 korriku është caktuar për të nderuar Shtatë Shenjtorët – Apostujt e Shenjtë Kirill dhe Metodij dhe dishepujt e tyre Kliment, Naum, Sava, Gorazd dhe Angelarij. Pavarësisht se ka një festë të veçantë për secilin prej tyre, në këtë ditë ne tregojmë tradicionalisht mirënjohjen tonë për veprën e tyre të përbashkët.

Në të njëjtën datë është festa e Shën Dëshmorit të Madh Pantelejmon - shërues, mbrojtës i mjekëve dhe mamive. Sipas besimeve popullore, shenjtori ndihmon në sëmundjet, është mbrojtës i udhëtarëve, stuhive verore dhe përmbytjeve.

Emrin e Shenjtorit e mbajnë shumë kisha dhe manastire bullgare, spitale, qendra mjekësore etj. Midis tyre është tempulli në fshatin e valltarëve mbi prush – të quajtur bullgarisht nestinari, Brodillovo, i cili ndodhet në territorin e Parkut Natyror Stranxha. Deri në vitin 1914, popullsia përbëhej nga grekë, shumica e të cilëve emigruan pas Luftës së Dytë Ballkanike, ndërsa refugjatë bullgarë nga Trakia Lindore u vendosën për të jetuar në Brodillovo. Rezulton se Shën Pantelejmoni është i pari ndër shenjtorët e nderuar nga komuniteti nestinar në këtë fshat të malit Stranxha.

Në Brodillovo kisha mban emrin e Shën Pantelejmonit, prandaj në mëngjesin e 27 korrikut kryhet liturgjia e shenjtë - thregon Georgi Iliev, anëtar i këshillit të kishës. - Pas liturgjisë disa njerëz shkojnë në kishën e vogël  Shën Pantelejmon, jashtë fshatit ku aty pranë ka një ajazmë. Aty gatuhen kurban dhe shpërndahen për shëndet.


Shën Pantelejmoni është shenjtori më i nderuar në mesin e valltarëve mbi prush, nestinari, në Brodillovo dhe festa më e madhe është për nder të tij. Sipas stilit të vjetër, festa bie më 9 gusht dhe atëherë mbahet tubimi i fshatit. Atë ditë  gjithmonë bëjmë një procesion me ikonat deri në kishën e vogël jashtë fshatit. Një fakt interesant është se në fshatrat Maxhura dhe Pirdopollu (sot në territorin e Republikës së Turqisë), prej nga erdhën njerëzit në Brodillovo, kishat mbanin emrin e Shën Pantelejmonit. Nga ana tjetër edhe grekët që jetonin në Brodillovo gjithashtu e nderuan si një shenjtor i madh.”

Në kortezh kryhen ritet tradicionale të Nestinarëve, vazhdon tregimin e tij Georgi. Ikonat e sjella fillimisht “prehen” në kishë, ku për këtë është caktuar një vend i veçantë. Pastaj lahen ritualisht në ajazma, temjanisen dhe lihen përsëri në kishë. Ikonat e valltarëve nestinarë kanë doreza në pjesën e poshtme.

Me këto ikona ata hyjnë në zjarr gjatë vallëzimit të tyre ritual mbi prush, i cili zakonisht kryhet Ditën e Shenjtorëve Konstantin dhe Elena, që bie më 21 maj. Dihet pak që valltarët mbi prush, nestinar, ndizeshin zjarr edhe në festën e Shën Pantelejmonit, ndonëse një gjë e tillë nuk ka ndodhur vitet e fundit.

Georgi vazhdon tregimin për kishën, ndërtimi i së cilës filloi në vitin 1910.


Kisha u bekua dhe u hap një vit më vonë, dhe në vitin 1913 u themelua shkolla e parë bullgare në fshat në një ndërtesë pranë kishës. Ndërtesa është një pseudo-bazilikë me tri anijata. Një gdhendës vendas grek filloi së punuara ikonostasin e bukur prej druri në fund të shekullit të 19-të. Sipas legjendës, puna vazhdoi për 20 vjet, por gdhendësi u verbua pak para se ta mbaronte dhe punën e tij e vazhduan nxënësit e tij. Georgi Iliev thekson se kjo është kisha e dytë më e madhe fshatare në rajonin e malit Stranxha, vetëm kisha në fshatin Kosti është më e madhe. Ai thotë se çdo pranverë dhe vjeshtë pastrohen tërësisht kishat në Brodillovo dhe Kosti, në të cilat përfshihen njerëz nga Shoqata Trake - qyteti Carevo, e themeluar prej tij. Restaurimi i ikonave u bë më shumë se 20 vjet më parë. Pas kësaj, bashkia organizoi dy herë restaurimin e ikonave të vjetra.

“Kisha është vërtet unike jo vetëm si energji - këtu ruhet koleksioni më i madh i ikonave të valltarëve mbi prush Nestinarë. Më të vjetrat janë nga shekulli i XVI. Edhe emigrantët në Greqi ruajtën disa prej tyre, por nuk ka një koleksion kaq të pasur. Pas vitit 1956 në Brodillovo filluan të rrënojnë shtëpitë greke dhe të ndërtojnë të reja. Për të ruajtur ikonat, njerëzit i sillnin ato në kishë. Më të mëdhenjtë janë pikërisht ato të Shën Pantelejmonit. Janë ruajtur pesë ose gjashtë ikona të tilla të mëdha dhe disa më të vogla të Shenjtorëve Konstantit dhe Elena, gjë që tregon se ai ishte shenjtori më i nderuar.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova
Foto: Allbena Bezovska, arkiv personal, tsarevo.info, arkiv




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Varri i mbretit trak Sevt III në Goljamata Kosmatka

20 vjet më parë, arkeologu Georgi Kitov zbuloi varrin e mbretit Sevt III

Në vitin 2007, më 11 qershor, presidenti amerikan Xhorxh Bush – i riu vizitoi Sofjen. Sipas protokollit të kohës, konferenca për shtyp që ai dha për mediat u mbajt mes eksponateve të Muzeut Arkeologjik Kombëtar. Dreka zyrtare për të ftuarin u dha më vonë..

botuar më 24-12-23 7.30.PD
Vasill Drumev – Mitropoliti Kliment Tërnovski

Mitropoliti Kliment - në shërbim të Zotit dhe Atdheut

Në analet laike të Bullgarisë së pasçlirimit, Mitropoliti Kliment Tërnovski njihet si Vasill Drumev - një shkrimtar dhe figurë e njohur publike, që bëri një jetë jashtëzakonisht shpirtërore, të krishterë. Për gjuhëtarët, ai është ndër zelltarët më të..

botuar më 24-12-22 9.25.PD
Perperikon

Perperikon hyri në top 10 të objekteve botërore, sipas "Guardian"

Perperikon – qyteti shkëmbor i trakëve pranë qytetit Kërxhali, Bullgaria Jugore, është futur në top 10 të objekteve botërore që duhen parë, sipas renditjes së gazetës “Guardian”. Vendi është vendosur së bashku me strukturat neolitike në Spanjë dhe Francë,..

botuar më 24-12-16 8.45.PD