Në kalendarin e kishës, 27 korriku është caktuar për të nderuar Shtatë Shenjtorët – Apostujt e Shenjtë Kirill dhe Metodij dhe dishepujt e tyre Kliment, Naum, Sava, Gorazd dhe Angelarij. Pavarësisht se ka një festë të veçantë për secilin prej tyre, në këtë ditë ne tregojmë tradicionalisht mirënjohjen tonë për veprën e tyre të përbashkët.

• Të krishterët nderojnë Shtatë Shenjtorët dhe Shën Pantalejmonin

• Shën Pantalejmon – mjekues dhe mbrojtës i stuhive

Emrin e Shenjtorit e mbajnë shumë kisha dhe manastire bullgare, spitale, qendra mjekësore etj. Midis tyre është tempulli në fshatin e valltarëve mbi prush – të quajtur bullgarisht nestinari, Brodillovo, i cili ndodhet në territorin e Parkut Natyror Stranxha. Deri në vitin 1914, popullsia përbëhej nga grekë, shumica e të cilëve emigruan pas Luftës së Dytë Ballkanike, ndërsa refugjatë bullgarë nga Trakia Lindore u vendosën për të jetuar në Brodillovo. Rezulton se Shën Pantelejmoni është i pari ndër shenjtorët e nderuar nga komuniteti nestinar në këtë fshat të malit Stranxha.

“Në Brodillovo kisha mban emrin e Shën Pantelejmonit, prandaj në mëngjesin e 27 korrikut kryhet liturgjia e shenjtë - thregon Georgi Iliev, anëtar i këshillit të kishës. - Pas liturgjisë disa njerëz shkojnë në kishën e vogël  Shën Pantelejmon, jashtë fshatit ku aty pranë ka një ajazmë. Aty gatuhen kurban dhe shpërndahen për shëndet.

Shën Pantelejmoni është shenjtori më i nderuar në mesin e valltarëve mbi prush, nestinari, në Brodillovo dhe festa më e madhe është për nder të tij. Sipas stilit të vjetër, festa bie më 9 gusht dhe atëherë mbahet tubimi i fshatit. Atë ditë  gjithmonë bëjmë një procesion me ikonat deri në kishën e vogël jashtë fshatit. Një fakt interesant është se në fshatrat Maxhura dhe Pirdopollu (sot në territorin e Republikës së Turqisë), prej nga erdhën njerëzit në Brodillovo, kishat mbanin emrin e Shën Pantelejmonit. Nga ana tjetër edhe grekët që jetonin në Brodillovo gjithashtu e nderuan si një shenjtor i madh.”

Në kortezh kryhen ritet tradicionale të Nestinarëve, vazhdon tregimin e tij Georgi. Ikonat e sjella fillimisht “prehen” në kishë, ku për këtë është caktuar një vend i veçantë. Pastaj lahen ritualisht në ajazma, temjanisen dhe lihen përsëri në kishë. Ikonat e valltarëve nestinarë kanë doreza në pjesën e poshtme.

Me këto ikona ata hyjnë në zjarr gjatë vallëzimit të tyre ritual mbi prush, i cili zakonisht kryhet Ditën e Shenjtorëve Konstantin dhe Elena, që bie më 21 maj. Dihet pak që valltarët mbi prush, nestinar, ndizeshin zjarr edhe në festën e Shën Pantelejmonit, ndonëse një gjë e tillë nuk ka ndodhur vitet e fundit.

• Për vallëzimin mbi prush – tregim në veten e parë

Georgi vazhdon tregimin për kishën, ndërtimi i së cilës filloi në vitin 1910.

Kisha u bekua dhe u hap një vit më vonë, dhe në vitin 1913 u themelua shkolla e parë bullgare në fshat në një ndërtesë pranë kishës. Ndërtesa është një pseudo-bazilikë me tri anijata. Një gdhendës vendas grek filloi së punuara ikonostasin e bukur prej druri në fund të shekullit të 19-të. Sipas legjendës, puna vazhdoi për 20 vjet, por gdhendësi u verbua pak para se ta mbaronte dhe punën e tij e vazhduan nxënësit e tij. Georgi Iliev thekson se kjo është kisha e dytë më e madhe fshatare në rajonin e malit Stranxha, vetëm kisha në fshatin Kosti është më e madhe. Ai thotë se çdo pranverë dhe vjeshtë pastrohen tërësisht kishat në Brodillovo dhe Kosti, në të cilat përfshihen njerëz nga Shoqata Trake - qyteti Carevo, e themeluar prej tij. Restaurimi i ikonave u bë më shumë se 20 vjet më parë. Pas kësaj, bashkia organizoi dy herë restaurimin e ikonave të vjetra.

“Kisha është vërtet unike jo vetëm si energji - këtu ruhet koleksioni më i madh i ikonave të valltarëve mbi prush Nestinarë. Më të vjetrat janë nga shekulli i XVI. Edhe emigrantët në Greqi ruajtën disa prej tyre, por nuk ka një koleksion kaq të pasur. Pas vitit 1956 në Brodillovo filluan të rrënojnë shtëpitë greke dhe të ndërtojnë të reja. Për të ruajtur ikonat, njerëzit i sillnin ato në kishë. Më të mëdhenjtë janë pikërisht ato të Shën Pantelejmonit. Janë ruajtur pesë ose gjashtë ikona të tilla të mëdha dhe disa më të vogla të Shenjtorëve Konstantit dhe Elena, gjë që tregon se ai ishte shenjtori më i nderuar.

• Nestinarët - edhe një fenomen tjetër kulturor bullgar në listën e UNESKO-s