Nuk ka asnjë rregull të saktë se kur të fillojmë të dekorojmë Pemën e Krishtlindjeve. Dhe, sigurisht, nuk ka asgjë më të mirë se dekorimi i pemës me lodra të punuar me dorë. Në të njëjtën kohë të punuara nga... balta.

Vendi ku mund të njiheni me mënyrën e krijimit të tyre dhe të zbuloni vetë sekretet e argjilës nën drejtimin e ekspertes Marija Vasilevska është punëtoria e qeramikës në kompleksin “Starinno Karllovo” (Karllovo e Vjetër). Kompleksi, i vendosur në Bullgarinë Qendrore, bashkon pesë shtëpi emblematike nga epoka e Rilindjes Kombëtare Bullgare që janë monumente të kulturës. Njëra prej tyre – Hani Buhallov u shndërrua në një “Qendër për zeje dhe tradita kulturore”.

“Në punëtoritë tona secili mund të bëjë diçka me duart e veta, dhe për Krishtlindje ofrojmë kallëpe të veçanta të cilët shfrytëzohen për të prerë nga balta forma të ndryshme të dëshiruara - shpjegon Marija Vasilevska. – Kjo është një nga metodat më të thjeshta, më të zakonshme dhe të arritshme të punës. Përdoren lloje të ndryshme balte dhe pjekja bëhet në furra zjarrduruese. Vizitorëve nuk u kërkohet të kenë aftësi të veçanta, vetëm dëshirë dhe më shumë përpjekje.”

Sidoqoftë, mjeshtëria e vërtetë është e dukshme në detaje. Figurinat e ndryshme të mjeshtres Marija - engjëjt, kambana të vogla, burrat e dëborës, drerët, flokët e borës, yjet - janë bërë jashtëzakonisht saktë, dhe vizatimi mbi baltën e butë sigurisht që kërkon një dorë të fortë, aftësi serioze dhe ndjenjën e një krijuesi. Sepse secila prej lodrave është formuar dhe lyer individualisht për të marrë një pamje të përfunduar.

“Zejtari e vendos një pjesë të madhe të vetes në prodhimet e punuara me dorë - thotë Marija Vasilevska. - Për sa i përket argjilës, është një material shumë i dobishëm, i lakueshëm, ekonomik, shumë i këndshëm për t’u punuar. Balta e papërpunuar fillimisht kërkon më shumë përpjekje dhe duar të forta për t’u brumosur mirë, pastaj mbështillet në një trashësi të caktuar dhe me butësi dhe kujdes formohen figurat e prera.”

Marija Vasilevska gjithashtu punon në një rrotë autentike poçari, mbi të cilën ajo skalit kambanat e shkëlqyera. Dhe ja se si zejtarja sjell frymën e Krishtlindjes në krijesat e saj:

“Unë krijoj një atmosferë - ndez një qiri, luaj muzikë të këndshme për Krishtlindje dhe përdor ngjyrat që janë karakteristike për festën e Krishtlindjeve - të bardhë, jeshile, të kuqe, argjend dhe ari - për të dekoruar figurinat. Secili prej nesh ka diçka të ngulitur në vete dhe duhet ta zbulojë, dhe ta nxjerrë nga vetja, dhe ta rikrijojë në botën materiale - është e bindur Marija Vasilevska. – Duhet të provohen zanatet e ndryshme që na kanë ardhur nga kohërat e lashta dhe duhet t’i mbrojmë dhe t’i ruajmë. Kur një person fillon të krijojë, qoftë pikturë, qepje, thurje, ky proces krijues nxjerr më të mirën tek ai. Kur një njeri përpiqet dhe gjen të tijën, ai ushqen shpirtin e tij.”

• Kompleksi Turistik “Starinno Karllovo” ruan mënyrën e jetesës nga koha e Rilindjes Kombëtare 

Çdo artikull i krijuar nga duart e zota të mjeshtrve të sotëm në Hanin Buhallov nuk është thjesht një aksesor, një objekt, një blerje e bukur. Është një gjendje shpirtërore, një magji mahnitëse që bën gjithmonë të kthehesh në Karllovo.

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

Foto: starinnokarlovo.com